Program zajęć edukacji regionalnej: Jestem stąd - w krainie hrabiów i czarownic (historia Starego i Nowego Kisielina)

Joanna Zrobczyńska

Jestem stąd – w krainie hrabiów i czarownic
(historia Starego i Nowego Kisielina)

PROGRAM ZAJĘĆ EDUKACJI REGIONALNEJ

WSTĘP

Przedstawiony program edukacji regionalnej jest oparty na założeniach podstawy programowej określonej w rozporzadzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51, poz. 458, z pózn. zm.).
W nowej zreformowanej szkole utożsamianie się ucznia ze swoim krajem i regionem jest jednym z ważnych celów edukacyjnych.
Prezentowany program jest skierowany do uczniów klas IV – VI. Treści mają cykliczny układ tematyczny, umożliwiający dostosowanie treści zajęć do możliwości psychointelektualnych ucznia.
Prezentowany program ma charakter przede wszystkim poznawczo-badawczy. Zgłębianie tajemnic tożsamości kulturowej regionu, a w dalszej części mieszkańców Starego i Nowego Kisielina wymaga m. in. nie tylko pokazania obiektów i ekspozycji muzealnych, przeprowadzania wywiadów czy uczestnictwa w imprezach masowych, ale także uświadomienia związków łączących tradycję rodzinną z dorobkiem mieszkańców miejscowości, a poprzez te działania – rozbudzanie patriotyzmu – również lokalnego - w uczniach.

I ADRESACI PROGRAMU

Adresatami programu są uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej w Starym Kisielinie klas IV - VI, zainteresowani historią własnego kraju i regionu, chętni do uczestniczenia w dodatkowych zajęciach, poszerzających wiedzę z tego zakresu.

II CELE EDUKACYJNE

Cele ogólne:

kształtowanie szacunku dla własnego państwa,
kształtowanie więzi z krajem ojczystym i świadomości obywatelskiej,
rozwijanie poszanowania postaw prospołecznych i dobra wspólnego,
poznanie najbliższego środowiska i specyfiki swojego regionu,
zainteresowanie kulturą, tradycjami i możliwościami rozwoju własnego regionu,
poznawanie i rozwijanie wartości rodzinnych związanych z wartościami kulturowymi wspólnoty lokalnej,
rozwijanie postaw patriotycznych związanych z tożsamością kultury regionalnej.
Cele szczegółowe:

kształtowanie postaw patriotycznych i aktywnej postawy obywatelskiej,
kształtowanie postaw odpowiedzialności za siebie, swoją miejscowość i swój kraj,
poznanie charakterystyki geograficznej i historycznej regionu,
zapoznanie z jego dziedzictwem kulturowym, ochrona wspólnego dziedzictwa,
poznanie legend, zabytków i architektury tradycji i obyczajów miejscowości,
poznanie funkcji szkoły w miejscowości i regionie,
kształtowanie postaw zainteresowania i zaangażowania uczestnictwem w życiu kulturalnym miejscowości,
budzenie szacunku dla dorobku mieszkańców i regionu,
zrozumienie wpływu kultury miejscowości i regionu na życie ludzi, własnej rodziny,
rozwijanie postaw patriotyzmu lokalnego.

III STANDARDY OSIĄGNIĘĆ

Jestem stąd – w krainie hrabiów i czarownic (historia Starego i Nowego Kisielina)
Uczeń:
1. odtwarza historię swojej rodziny i wpisuje ją w dzieje regionu,
2. omawia wybrane fakty z historii regionu, dostrzega jej wielokulturowość,
3. poznaje i kultywuje tradycje i obyczaje swoich przodków,
4. wskazuje ludzi zasłużonych dla swojej miejscowości, regionu,
5. dostrzega i szanuje piękno przyrody,
6. posiada wiedzę na temat wkładu swojego regionu do kultury i gospodarki kraju,
7. zna symbole, patrona i historię swojej szkoły,
8. jest aktywnym obywatelem lokalnej społeczności,
9. rozumie zasady funkcjonowania samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji państwowej.

IV TREŚCI NAUCZANIA.

Jestem stąd – w krainie hrabiów i czarownic (historia Starego i Nowego Kisielina).

1. Dom rodzinny - dziecko jako członek rodziny, obrazy z przeszłości rodziny:
dom ( miejsce zamieszkania) i jego otoczenie,
moja rodzina, więź pokoleniowa, pamiątki rodzinne, dzieje rodziny w przekazie jej członków (rodziców, dziadków, pradziadków),
tradycje i historia rodziny: pochodzenie rodziców i dziadków, praca i zawód członów rodziny, uczestnictwo w życiu politycznym i kulturalnym regionu,
udział i rola dziecka w kultywowaniu tradycji rodzinnej, „wpisywanie się” dziecka w dzieje rodziny- zachowywanie pamiątek rodzinnych (zdjęć, rysunków, ubiorów).

2. Charakterystyka regionu:
położenie geograficzne i ukształtowanie powierzchni,
usytuowanie miejscowości w regionie i kraju,
podstawowe nazewnictwo i symbole regionu,
flora i fauna regionu.

3. Moja miejscowość wczoraj:

pochodzenie nazwy, gwara,
legendy i podania,
tradycje i obyczaje,
zabytki i architektura,

4. Moja miejscowość dzisiaj:

urzędy i miejsca użyteczności publicznej,
funkcja szkoły w regionie (historia i tradycje szkoły, jej patron, kronika szkoły, udział w życiu miejscowości i w jej rozwoju, udział rodziców w życiu szkoły),
mieszkańcy miejscowości na tle regionu (osoby zasłużone dla środowiska, twórcy kultury, udział mieszkańców w rozwoju miejscowości, władze i organizacja życia społecznego, inicjatywy lokalne, organizacje).

5. Moja miejscowość jutro:
gospodarcze perspektywy rozwoju,
oświata, sztuka, przemysł, rzemiosło.

Treści programowe
Sposób realizacji
Uwagi

Jestem stąd – w krainie hrabiów i czarownic (historia Starego i Nowego Kisielina).

Mój dom rodzinny.

1. Moja rodzina, więź pokoleniowa – tworzymy drzewo genealogiczne, prezentacja kolekcji pamiątek rodzinnych.
2. Uczniowskie prezentacje tradycji i historii rodziny.
3. Spisujemy dzieje rodziny: na podstawie rozmów z najstarszymi członkami rodziny (rodzicami, dziadkami pradziadkami).

Mój mały świat – moja okolica.

1. Praca z mapą, atlasami:
położenie geograficzne i ukształtowanie powierzchni,
usytuowanie miejscowości w regionie i kraju.
2. Zapoznanie z historią herbu i flagą województwa lubuskiego i miasta Zielona Góra.
3. Wykonywanie plakatu obrazującego znaczenie herbu (symbolika barw, elementów tworzących herb, barw).

Flora i fauna regionu.

1. Wycieczka ścieżką przyrodniczo – dydaktyczną w Nowym Kisielinie.

2. Wyjście do Schroniska dla Zwierząt Dzikich w Starym Kisielinie - „Ścieżka przy leśniczówce”.

3. Tworzenie zielnika, albumu zwierząt
zamieszkujących okolicę.

Moja miejscowość wczoraj

1. Krótka historia Starego i Nowego Kisielina wg prof. T. Dzwonkowskiego - wielokulturowść.

2. Poznanie typów wsi, np. wielodrożnica, widlica itd.

3. Wędrówka po Starym Kisielinie:
wyszukiwanie najstarszych domów,
określenie typu wsi,
przyczyn takiego położenia,
tradycji zawodowych mieszkańców.

4. Przygotowanie mapy konturowej Nowego i Starego Kisielina – nanoszenie na nią kolejnych zabytków na terenie miejscowości.

5. „Pamiętnik mieszkańca Kisielina” - śladami życia codziennego - wycieczki, a następnie nanoszenie poznanych zabytków na mapę oraz tworzenie „kart zabytków”:
chrzest: historia kościoła protestanckiego, dzwonnicy w Starym Kisielinie Boyanowskich,
szkoła: Szkoła Ewangelicka w Starym Kisielinie,
zabawa: dawna świetlica niemiecka,
praca: wizyta w Winnicy Julia,
podróż: Stacja Kolejowa w Starym Kisielinie,
dawni właściciele: Archiwum Państwowe w Starym Kisielinie, Pałac von Stoschów i Villa Nova w Nowym Kisielinie, sfragistyka, herbarze (Junosza i von Pfeilów),
śmierć: w poszukiwaniu zabytkowych cmentarzy (np. zaniedbany cmentarz Boyanowskich w Nowym Kisielinie).

6. Czarownica z Nowego Kisielina:
historia czarownic na Dolnym Śląsku,
procesy XVII-wieczne w Zielonej Górze,
legenda o czarownicy z Nowego Kisielina i o tajemniczej ucieczce z wieży głodowej.

Moja miejscowość dzisiaj i jutro.

1. Mieszkańcy miejscowości na tle regionu :
działalność OSP i inne inicjatywy lokalne,
poznanie osób zasłużonych dla środowiska.
2. Krótka historia naszej szkoły:
oglądanie kroniki,
poznanie tradycji kultywowanych w szkole,
zbieranie informacji na temat patrona.
3. Perspektywy rozwoju mojej miejscowości:
obecnie działające firmy, ośodki na terenie Starego i Nowego Kisielina – zebranie informacji i prezentacje uczniowskie wybranych zawodów.


V PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

Tematyka i treści programu zostały podporządkowane nadrzędnym celom, jakimi są stworzenie folderu turystycznego, gdzie kolejne treści mogą stać się jego głównymi częściami oraz kącika regionalnego w szkole.
Takie ujęcie treści pobudzi zaangażowanie emocjonalne uczniów, tym samym zapewniając aktywne uczestnictwo w życiu i rozwoju kultury regionu oraz stworzy niepowtarzalną szansę zaprezentowania własnej pracy na szerszym forum.
Metody i formy pracy z uczniami powinny być zgodne z najnowszymi osiągnięciami dydaktyki, zalecającej metody aktywne, problemowe, eksponujące i praktyczne. Emocjonalne zaangażowanie uczniów, zatem i największą możliwość zainteresowania problematyką i poznania wskazanych treści programowej, gwarantują polimetodyczne zajęcia, na które mogą się złożyć: rozmaite wycieczki (Archiwum Państwowego w Starym Kisielinie, Winnicy Julia, zabytków na terenia Starego i Nowego Kisielina, Schroniska dla Zwierząt Dzikich), praca w grupach, prezentacja, metoda projektu, wywiad, pytania do eksperta, przekład intersemiotyczny (przykładowo w postaci tworzenia makiet, map, plakatów), drama, udział w uroczystościach szkolnych, gazetki, wystawy okolicznościowe, spotkania z osobami zasłużonymi dla miejscowości, regionu, itp.

V EWALUACJA

I Rezultaty miękkie.

1. Przygotowanie uczniów do kształtowania na dalszym etapie edukacji świadomości obywatelskiej.

2. Wzrost umiejętności poprawnego posługiwania się językiem ojczystym przez uczniów.
3. Poszerzania kręgu zainteresowań oraz pogłębienie już istniejących u uczniów zdolnych.

II Rezultaty twarde.

1. Co najmniej 50-procentowa frekwencja podczas zajęć.

2. Ocena zajęć wynikająca z przeprowadzonych ankiet ewaluacyjnych wśród uczestników co najmniej na poziomie czwartym w sześciostopniowej skali.

3. Prace indywidualne i zbiorowe wykonane przez uczniów w trakcie zajęć (karty zabytków, mapa Starego i Nowego Kisielina, plakaty).