Relacje między mitologicznymi bogami i ludźmi - na przykładzie mitu o Prometeuszu

Scenariusz lekcji języka polskiego- klasa I gimnazjum

Temat: Relacje między mitologicznymi bogami i ludźmi.

45 minut

Cele:
Uczeń:
czyta ze zrozumieniem mit o Prometeuszu,
wypowiada się na temat ukazanego w tekście problemu winy i kary,
potrafi osądzić postępowanie bohatera,
określa, co ludzie zawdzięczają Prometeuszowi,
wyszukuje w tekście epitety, jakimi zostali określeni stworzeni przez Prometeusza ludzie,
rozważa, czy Prometeusz został słusznie ukarany,
wie, kim jest altruista,
odczytuje symbolikę ognia,
wyjaśnia związek frazeologiczny ,,prometejska postawa”,
charakteryzuje bohatera,
przytacza cytaty,
wnioskuje, wyjaśnia i uzasadnia swoje zdanie,
zna filozofie: epikureizm i stoicyzm.

Metody:
rozmowa kierowana,
praca z tekstem,
opowiadanie metodą sztafety.

Środki dydaktyczne:
Wanda Markowska ,,Prometeusz”- str. 154-155 (podręcznik),
Vojtech Zamarovsky: ,,Słownik mitologii greckiej i rzymskiej” (fr.)
Karta pracy ucznia.

Umiejętności ucznia opisane w podstawie programowej:
wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje,
cytuje odpowiednie fragmenty tekstu,
rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym,
rozpoznaje intencje wypowiedzi- aprobatę,
wskazuje argumenty i wnioski,
rozpoznaje problematykę utworu,
charakteryzuje postać,
przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją,
ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane,
dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne,
dostrzega zróżnicowanie postaw i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość,
stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie,

Przebieg lekcji:

WPROWADZENIE
1.Filozofia życia to poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: Jak żyć?
Jakie filozofie poznaliśmy i jaką postawę one ukazują?
2. Szczęście każdej istoty zależy od relacji z najbliższym otoczeniem. Pomyśl, czy zrobiłeś kiedyś coś dla drugiego człowieka. Jak się wtedy czułeś?
3. Wprowadzenie terminu ,,altruista”- str. 155 w podręczniku.
4. Sformułowanie tematu i uświadomienie celów lekcji.

CZĘŚĆ ZASADNICZA
1. Zadania na karcie pracy

Uczniowie czytają polecenia głośno.
Wyjaśniają, co należy zrobić własnymi słowami.
Pisemnie udzielają odpowiedzi na karcie pracy.
Odczytują odpowiedź.
Wspólna korekta.

PODSUMOWANIE
1.Opowiadanie mitu metodą sztafety.
– Podanie pierwszego zdania opowieści o Prometeuszu przez jednego z uczniów lub przez nauczyciela.
Dopowiadanie po jednym zdaniu przez każdą kolejną osobę z klasy, aż powstanie logicznie spójna cała opowieść .

2. Zapisanie na tablicy początków zdań, które głośno uzupełniają uczniowie:

Dzięki dzisiejszej lekcji wiem już, że........................................
Teraz nie mam już wątpliwości, że........................................


TEKST I: Wanda Markowska ,,Prometeusz”- str. 154-155 (podręcznik)

TEKST II: Vojtech Zamarovsky: ,,Słownik mitologii greckiej i rzymskiej” (fr.)

(...) Postać (...) jest jednym z najcenniejszych wytworów greckiej mitologii: jako uosobienie odwagi i wytrwałości, buntu i sprzeciwu wobec starych porządków, umiłowania wolności i filantropii, należy do najstarszych, a przy tym ciągle żywych symboliki walki o postęp i szczęście ludzkości.(...) stał się prawdziwym ,,stworzycielem człowieka”, przynajmniej w tym sensie, że go wydobył z pierwotnego stanu i wychował na rozumną istotę. Tego już jednak Zeus nie mógł znieść. Za przysługi oddane ludziom skazał Prometeusza na okrutną karę. (...) Przez długie lata (...) musiał wisieć przykuty do skały na szczycie Kaukazu. (...) I co rano z rozkazu Zeusa przylatywał do niego ogromny orzeł, żeby wydziobać mu kawał wątroby, która przez noc odrastała. (...)Długo żył Prometeusz nadzieją, że mu pomogą ludzie, dla których tyle wycierpiał.
PROMETEUSZ
Karta pracy ucznia
Zadanie 1
Kim był Prometeusz?
........................................
Zadanie 2
Dlaczego tytan został przykuty do skały? Na czym polegała jego kara?
........................................
Zadanie 3
Kto skazał go na taki los?
........................................
Zadanie 4
Jak się nazywały góry, w których dokonywała się męka Prometeusza?
a) Karpaty
b) Kaukaz
c) Karkonosze
d) Olimp
Zadanie 5
Co symbolizuje ogień?
........................................
Zadanie 6
Dlaczego opowieść o Prometeuszu można nazwać mitem o początkach cywilizacji?
........................................
Zadanie 7
Wyjaśnij związek frazeologiczny ,,prometejska postawa”.
Prometejska postawa-
........................................
Zadanie 8
W jaki sposób Prometeusz zdobył dla ludzi ogień?
........................................
Zadanie 9
Dlaczego Prometeusza nazwano w starożytnej Grecji dobroczyńcą ludzkości?
........................................
Zadanie 10
O jakich wierzeniach greckich mówi mit o Prometeuszu?
........................................
Zadanie 11
Wymień cechy, jakimi można określić Prometeusza.
........................................
Zadanie 12
Dlaczego, choć był bogiem, Prometeusz pomagał ludziom?
........................................
Zadanie 13
Opisz, jak wyglądali pierwsi ludzie i jaki mieli stosunek do przyrody?
........................................
Zadanie 14
Imię Prometeusz w języku greckim znaczy ,,przewidujący”. Czy jego zachowanie to potwierdza? Uzasadnij swoją odpowiedź.
........................................
........................................
Zadanie 15
Wymień, co ludzkość zawdzięcza Prometeuszowi.
........................................
Zadanie 16
Zacytuj fragment określający czas zdarzeń mitu.
........................................
Zadanie 17
Które zwroty świadczą o aprobacie dla postępku Prometeusza?
........................................
Klucz odpowiedzi do karty pracy o Prometeuszu

Zadanie 1
Jeden z Tytanów, syn Japeta i Themis.
Zadanie 2
Za przysługi oddane ludziom. Przykucie do skały na szczycie Kaukazu, każdego ranka orzeł wydziobywał mu kawałek wątroby, która odrastała.
Zadanie 3
Zeus
Zadanie 4
b
Zadanie 5
Ogień symbolizuje miłość bóstwa, ognisko domowe, ochronę przed strachem, praelement, z którego rozwinęła się przyroda, przyczynę ruchu, życia i rozmaitości kształtów materii itp.
Zadanie 6
Mit o początkach cywilizacji – Prometeusz pokazał ludziom, jak przetrwać oraz radzić sobie dzięki narzędziom, ogniowi itp
Zadanie 7
Prometejska postawa- śmiała, twórcza, heroiczna, tytaniczna, buntownicza, występująca w obronie praw ludzkości
Zadanie 8
Wykradł potajemnie wbrew woli Zeusa.
Zadanie 9
Troszczył się o dobro ludzi, bezinteresownie im pomagał, nie kierował się chęcią zysku.
Zadanie 10
O powstaniu i rozwoju człowieka, o podarowaniu ognia ludziom itp.
Zadanie 11
mądry, odważny, altruistyczny, przebiegły, dobry itp.
Zadanie 12
Dlatego, że stworzył ludzi, dał im życie i opiekował się nimi; był w konflikcie z Zeusem.
Zadanie 13
Słabi, nadzy, niezaradni, zagubieni, słabi, nie znali narzędzi pracy, nie umieli ociosywać kamieni ani z gliny formować cegieł, ani budować chat z pni drzewnych, gnieździli sie pod ziemią, w ciemnych, wilgotnych jaskiniach wśród skał i jam, marzli od chłodu, drżeli przed dzikimi zwierzętami
Zadanie 14
Nie- nie przewidział kary (konsekwencji), która go spotka.
Zadanie 15
Dawca życia – stworzyciel gatunku ludzkiego; twórca kultury i cywilizacji – pokazał ludziom, jak przetrwać oraz radzić sobie dzięki narzędziom, ogniowi itp.; nauczyciel władania światem
Zadanie 16
,,Było to w czasach, gdy na niebie panował od niedawna młody bóg Zeus...”
Zadanie 17
np. niepokonany, mądry, dobry, przyjaciel ludzi,