Jakie to szczęście, że krew jest czerwona! - konspekt lekcji języka polskiego

Konspekt lekcji języka polskiego

1. Metryczka konspektu:

Typ szkoły: III Liceum Ogólnokształcące
Prowadzący: Alina Ryl
Poziom nauczania: klasa 3
Czas trwania:2 godziny lekcyjne

Temat lekcji: „Jakie to szczęście, że krew jest czerwona!” – programowo bezprogramowa grupa poetycka Skamander.

Cele lekcji:

-poznawczy: zapoznanie z grupą poetycką Skamander oraz tekstami: J. Tuwima: „Wiosna”, „Życie”, „Do krytyków”; J. Lechonia: „Herostates”,

-kształcący: kształcenie umiejętności czytania tekstu poetyckiego ze zrozumieniem, analizowania i interpretowania tekstów oraz wskazywania cech poezji skamandryckiej; rozwijanie sprawności odczytywania założeń poetyckich na podstawie utworów i osadzanie tekstów w procesie historycznoliterackim,

-wychowawczy: uwrażliwianie na piękno poezji; bogacenie słownictwa uczniów; uświadomienie konieczności osadzania utworów poetyckich w danym okresie historycznym w celu wychwycenia przemian społecznych, kulturowych i narodowych; wdrażanie do poprawności językowej.

Metody pracy: podająca, zajęć praktycznych, praca z tekstem, mapa mentalna.

Formy pracy: zbiorowa, jednostkowa.

Typ lekcji: służąca poznaniu nowego materiału.

Środki dydaktyczne:
-teksty: „Wiosna”, „Życie”, „Do krytyków” J. Tuwima, „Herostates” J. Lechonia,

Literatura pomocnicza:
-T. Wroczyński, "Literatura polska dwudziestolecia międzywojennego. Podręcznik dla klasy trzeciej szkoły średniej", Warszawa 1996, s. 15-45,
-J. Kwiatkowski, "Dwudziestolecie międzywojenne", Warszawa 2002, s. 53-82,


2. Przebieg lekcji:

Ogniwo wstępne

1.Przywitanie z uczniami, sprawdzenie listy obecności i zadania domowego.

2.Przypomnienie istotnych wydarzeń z początku XX wieku (wybuch Wielkiej Wojny; odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 r., po 123 latach niewoli; okres dwudziestolecia międzywojennego i nowe tendencje w sztuce).

3.Podanie tematu lekcji: „Jakie to szczęście, że krew jest czerwona!” – programowo bezprogramowa grupa poetycka Skamander.

4.Cz. Miłosz określił grupę słowami: Nigdy nie było tak pięknej plejady.

Ogniwo centralne

1. Zapoznanie z grupą poetycką Skamander: J. Tuwim, J. Iwaszkiewicz, J. Lechoń,K. Wierzyński, A. Słonimski.

-najważniejsze tomiki poetyckie wielkiej piątki:

J. Tuwim: „Czyhanie na Boga” (1918) i „Sokrates tańczący” (1920),
K. Wierzyński: „Wiosna i wino” (1919) i „Wróble na dachu” (1921),
J. Iwaszkiewicz: „Oktostychy” (1919) i „Dionizje” (1922),
J. Lechoń: „Karmazynowy poemat” (1920) i „Srebrne i czarne” (1924),
A. Słonimski: „Sonety” (1918) i „Harmonia” (1919).
- etymologia nazwy Skamander,
- geneza i początki działalności grupy poetyckiej (formowanie się grupy w Warszawie:1916-1919): kawiarnia literacka Pod Picadorem, pisma: Pro arte et studio, Pro arte, Skamander, Wiadomości Literackie (red. Mieczysław Grydzewski).
- Programowo bezprogramowi – czyli program i założenia poetyckie. Hasło: „Poezja na ulicę”.
- Poeci „satelici” związani z grupą: Maria Pawlikowska -
Jasnorzewska, Jerzy Liebert, Kazimiera Iłłakowiczówna, Mieczysław Jastrun.
- Zerwanie z tradycją romantyczną – czyli koniec z tzw. kwestiami narodowowyzwoleńczymi („Herostates” J. Lechonia: „A wiosną - niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę”; „Czarna wiosna” A. Słonimskiego: „Ojczyzna moja wolna, wolna... Więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada”.
- W prozie tematy polityczne są obecne; powstają powieści polityczne: S. Żeromski: „Przedwiośnie”, Juliusz Kaden – Bandrowski „Generał Barcz”, Zofia Nałkowska „Romans Teresy Hennert”, Andrzej Strug „Pokolenie Marka Świdy” i in.

2.Odczytanie tekstów: Julian Tuwim „Do krytyków”, „Wiosna”, „Życie”; Jan Lechoń „Herostates”.

3.Udzielenie odpowiedzi na polecenia do tekstów:
- Ustal, kto jest podmiotem lirycznym utworów.
- Określ metaforyczne znaczenie tytułu wiersza Lechonia.
- Jaki jest stosunek poety do tradycji literackiej i mitów narodowych w wierszu „Herostates”.
- Wyjaśnij znaczenie cytatu „Jakie to szczęście, że krew jest czerwona!”
- Wypisz elementy obrazu z wiersza „Wiosna” (bohater, miejsce, emocje, pora roku).

4.Próba odpowiedzi na pytanie: Czy Skamander był rzeczywiście programowo bezprogramową grupą poetycką dwudziestolecia międzywojennego?

5.Ustalenie i wypisanie podstawowych cech i założeń grupy:
- biologizm (czynniki biologiczne: biologiczna natura człowieka, popęd seksualny i życiowy; namiętności ludzkie; cielesność) i witalizm (energia życiowa, witalność, żywotność),
- umiłowanie tego, co dzisiejsze; życie dniem dzisiejszym; zachwyt nad wartością istnienia,
- język: uliczny, potoczny, kolokwialny, jarmarczny; zwroty kolokwialne i gwarowe; wulgaryzmy i brutalizmy językowe,
- optymizm, radość życia, emocje, humor i ironia,
- problemy codzienności i sprawy szarego człowieka,
- bohater to człowiek z tłumu, z ulicy; prosty, zwykły zjadacz chleba,
- miejsce: ulica, parki i skwery, cywilizacja wielkomiejska,
- pora roku – wiosna jako pora budzenia się do życia, zakochania się, witalności,
- biologia człowieka może być niebezpieczna – symbolizuje rozkład, siły zła, zło w znaczeniu fizycznym i moralnym, cierpienie, destrukcję i degradację człowieka.

Ogniwo końcowe

1.Sporządzenie notatki na tablicy i w zeszytach w postaci mapy mentalnej; wypisanie cech poszczególnych utworów (tematyka, bohater, miejsce, czas, język, środki artystyczne)

2.Zadanie pracy do domu:
Uzasadnij pisemnie, dlaczego poeci grupy Skamander nie pisali o tzw. sprawach narodowowyzwoleńczych?

3.Nagrodzenie pracy uczniów na lekcji i pożegnanie z klasą.