Homo viator, czyli człowiek w drodze. Adam i Ewa jako przykład pierwszych podróżników. Scenariusz lekcji

KONSPEKT ZAJĘĆ LEKCYJNYCH DLA KLASY VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

16 IX 2003 Klasa VI J. polski Jednostka dwugodzinna

Prowadzący: Katarzyna Listwan.

Temat: Homo viator, czyli człowiek w drodze. Adam i Ewa jako przykład pierwszych podróżników.
Temat: Czym dla nas jest raj?

Cele:
a) Kształcące:
• czytanie ze zrozumieniem tekstu;
• rozszerzanie słownictwa uczniów;
• formułowanie dłuższej wypowiedzi ustnej;
• doskonalenie umiejętności pracy w zespole;
• wyznaczenie różnic i podobieństw między tekstem Anny Kamieńskiej „Wygnanie z raju” a Biblią.
b) Poznawcze:
• przypomnienie i utrwalenie wiadomości na temat części zdania;
• układanie planu opowiadania za pomocą równoważników zdania;
• próba nawiązania motywu raju do muzyki i malarstwa;
c) Wychowawcze:
• wzbudzenie refleksji nad wartością życia jako wędrówki;
• próba wieloaspektowego spojrzenia na motyw RAJU;
• rozumienie metaforycznego sensu utworu „Wygnanie z raju”;

Metody:
• Burza mózgów
• Heureza
• Praca z tekstem
• Praca w grupach

Pomoce:
- Podręcznik;
- Xero dla każdego ucznia: notatka w kształcie drzewa z jabłkami;
- Album ze zdjęciami dzieł Michała Anioła: Stworzenie Adama, Wygnanie z raju;
- 22 jabłka ( zielone, czerwone i żółte) wycięte z kolorowego bloku technicznego;
- Papier szary z namalowanym Drzewem Znajomości Dobra i Zła;
- Magnesy.

Podręcznik: „To lubię” pod red. Marii Jędrychowskiej i Zofii Agnieszki Kłakówny, Kraków 2000.

I Ogniwo wstępne:

a) Pokazanie klasie dzieła Michała Anioła „Stworzenie Adama”. Uczniowie interpretują obraz, zwracając uwagę na kolorystykę i mimikę postaci (Bóg przyjazny człowiekowi, nie jest straszny, stworzył człowieka z wielkiej miłości. Co się potem stało?)
b) Uczniowie oglądają obraz Michała Anioła, znajdujący się w podręczniku na s. 172. Interpretują go w oparciu o swoją wiedzę z zakresu religii. Oceniają zachowanie ludzi.
c) Podanie tematu lekcji: Homo viator, czyli człowiek w drodze. Adam i Ewa jako przykład pierwszych podróżników
d) Uczniowie przedstawiają krótką scenkę na temat „Wygnanie z raju”. Celem tego zadania jest sprawdzenie czy uczniowie dokładnie przeczytali opowiadanie.

II Ogniwo centralne:

a) Heureza:
o Jaki cel miał wąż w kuszeniu Ewy(chciał, by człowiek przeciwstawił się woli Boga)
o Co się stało po tym, jak ludzie zjedli zakazany owoc? Jakie nowe uczucia poznali?(były to uczucia negatywne: strach, nagość, lęk, wstyd) o Jak zachowali się ludzie po tym, gdy Bóg zauważył ich winę? (zaczęli się nawzajem obwiniać) o Jaka była reakcja Boga, kiedy zorientował się, co zrobili ludzie?(zawołał Adama i zaczął z nim rozmowę. Gdy Adam oskarżył o wszystko Ewę, Bóg zaczął rozmowę z Ewą. Dopiero wtedy Stwórca ukarał ludzi węża. Wniosek: Bóg nie działa pod wpływem emocji, jest sprawiedliwy, wysłuchuje zawsze dwie strony)
o Co stało się z Adamem i Ewą po wygnaniu z raju (musieli walczyć o swój los, sami ciężko pracowali, nie było już drogi powrotu)

b) Następnie uczniowie układają plan opowiadania „Wygnanie z raju” za pomocą równoważników zdania.

c) Czym różni się utwór Anny Kamieńskiej od historii biblijnej? ( W Biblii są wersety, w dziele Kamieńskiej są dialogi pomiędzy postaciami, w opowiadaniu Kamieńskiej historia pierwszych rodziców ukazana jest bardzo poetycko).

d) Podział uczniów na 3 grupy( zgodnie z rzędami). Każda grupa otrzyma 7 jabłek (1-czerwone, 2-żółte, 3-zielone). Nauczyciel tymczasem magnesami przyczepia do tablicy wcześniej przez siebie namalowane Drzewo Znajomości Dobra i Zła.

e) Każdy rząd na swoich jabłkach przygotowuje odpowiedzi na pytania:
• Żółte jabłka (przymiotniki) = Jaki był człowiek przed wygnaniem z raju? (bezpieczny, szczęśliwy, wolny, nieśmiertelny)
• Czerwone jabłka (rzeczowniki) = Co człowiek wybrał, odchodząc z raju? (trud, śmierć, ból, pracę, cierpienie, wolność, wędrówkę)
• Zielone jabłka (przysłówki) = Jak zachował się człowiek, że Bóg musiał go wyrzucić z raju? (nieodpowiedzialnie, nieposłusznie, bez zastanowienia, egoistycznie, dumnie, samodzielnie)
Uczniowie przyczepiają magnesami jabłka do Drzewa Znajomości Dobra i Zła.

f) Nawiązanie do tematu: Adam i Ewa wybrali tułaczkę. Uczniowie ustosunkowują się do tezy, że losy pierwszych rodziców są symbolem życia każdego z nas. Wytłumaczenie pojęcia homo viator.

g) Klasa dostaje notatkę w kształcie drzewa i uzupełnia ją, przepisując z tablicy.

h) Uczniowie otrzymują tekst „Pamiętników Adama i Ewy” Marka Twaina i czytają je głośno. Potem odpowiadają na pytanie: W jaki sposób Adam i Ewa odnosili się do siebie początkowo (podchodzili do siebie z dystansem, czuli się zagrożeni wobec drugiej osoby), jaki był ich stosunek do siebie: z pkt widzenia Ewy (nie wyobrażała sobie życia bez Adama) i Adama (kochał Ewę), czym dla nich był raj?

i) Podanie tematu drugiej jednostki lekcyjnej: Czym dla nas jest RAJ? Uczniowie indywidualnie odpowiadają na to pytanie (dom, ojczyzna, pokój, wieś, wakacje). Pytanie do uczniów: czy znają jakieś przykłady SZTUCZNEGO RAJU? (narkotyki, alkohol). Jak uczniowie wyobrażają sobie raj?

j) Jeden z uczniów czyta wiersz Bolesława Leśmiana pt. „Urszula Kochanowska”. Klasa próbuje utwór zinterpretować, kładąc nacisk na uczucia Uli. (szczęście, smutek, podekscytowanie, rozczarowanie). Czy dziewczynce podobało się w raju?

III Ogniwo końcowe:

a) Klasa dostaje notatkę w kształcie grafu. W środku pisze RAJ. Uczniowie mają przy strzałkach napisać rodzaje raju:

RAJ

b) Podsumowanie dwóch jednostek lekcyjnych: Adam i Ewa byli pierwszymi ludźmi, którzy podróżowali. Jednak do podróżowania zostali poniekąd zmuszeni, gdyż wygnano ich z raju, w którym byli bezpieczni, szczęśliwi. Raj stał się miejscem, do którego nie mieli już wstępu, na skutek sprzeciwienia się woli Boga. Ludzie zostali ukarani za chęć dorównania Bogu, a co za tym idzie, zostali skazani na wieczną włóczęgę, którą jest nasze życie.

c) Dla każdego z nas RAJ jest czymś innym. Może być nim dom, ojczyzna, pokój, rodzina, wieś. Często stwarzamy sobie iluzję, fałszywy, sztuczny raj, np. za pomocą różnych środków odurzających (alkohol, narkotyki). Jednak gdy owe środki przestają działać, realny świat staje się jeszcze bardziej skomplikowany i trudny.

d) ZADANIE DOMOWE = każdy z uczniów pisze odpowiedź (10 zdań na osobnej kartce) na pytanie: czym jest dla ciebie raj i czy warto do niego dążyć?