Horacy - kim jesteś? Przygotowanie do analizy i interpretacji liryków rzymskiego poety. Scenariusz lekcji języka polskiego

Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie 1 liceum ogólnokształcącego

Czas realizacji: 2 godz. lekcyjne

Temat: Horacy- kim jesteś? Przygotowanie do analizy i interpretacji liryków rzymskiego poety

Cel ogólny: poznaje i charakteryzuje elementy twórczości Horacego
Cele szczegółowe:
Uczeń:
-wyszukuje najważniejsze informacje biograficzne wpływające na twórczość poety,
-wyjaśnia pojęcia biograficzno- filozoficzne związane z poezją Horacego (mecenat, epikureizm, stoicyzm, hedonizm, Horacjanizm, „złoty środek”),
-poznaje i omawia elementy analizy i interpretacji tekstu lirycznego,
-interpretuje werbalnie tekst Wybudowałem pomnik...
-dokonuje analizy i interpretacji wiersza Horacego.

Metody pracy: metoda problemowa, metoda podająca, analiza i interpretacja tekstu, graf, przekład intersemiotyczny

Formy pracy: praca indywidualna, praca zbiorowa

Środki dydaktyczne: podręcznik Język polski, U. Jagiełło, R. Janicka- Szyszko, M. Steblecka, wydawnictwo Operon, cz. 1, fragment biografii poety opracowany na podstawie stron internetowych o Horacym, tekst wiersza Wybudowałem pomnik...,

Kolejność działań:
1.Nauczyciel zapowiada cele lekcji. Podaje temat lekcji: Horacy- kim jesteś? Przygotowanie do analizy i interpretacji liryków rzymskiego poety. Prosi, by uczniowie zapoznali się z biografią Horacego (na podstawie podręcznika) a następnie wynotowali 5 najważniejszych informacji, które mogły wpłynąć na twórczość poety.
Uczniowie zapisują temat lekcji. Wynotowują informacje o Horacym np. poeta rzymski, żołnierz spod Filippi (42r. p. n.e.), trybun wojskowy- dowodził legionami, syn wyzwoleńca, wykształcony (Rzym, Grecja), objęty opieką Mecenasa, twórca epod, satyr, pieśni, listów, autor zwrotów i sentencji, np. carpe diem, non omnis moriar, sapere aude, utwory o charakterze autotematycznym, politycznym, dydaktycznym, patriotycznym, filozoficznym, refleksyjnym, biesiadnym.

2.N.uzupełnia uczniowskie informacje. Prosi o zinterpretowanie sentencji: carpe diem, non omnis moriar, sapere aude.
U. Interpretują hasła Horacego, np. carpe diem- chwytaj dzień, czyli `działaj, bądź aktywnym, by nie zmarnować żadnej chwili, dnia

3.N. Wskazuje i omawia pojęcia: mecenat, epikureizm, stoicyzm, hedonizm, Horacjanizm, „złoty środek”, jako „fundamenty” twórczości Horacego, a także owoce filozoficznych sentencji poety, które wcześniej były interpretowane. Prosi o sporządzanie notatki(np. Mecenat-opieka wpływowych i bogatych miłośników i amatorów literatury i sztuki nad twórcami. Na ogół wiąże się to z finansowym wspieraniem tych artystów i ich poczynań. Samo określenie wywodzi się od nazwiska Gajusza Cilniusza Mecenasa. Dawny mecenat dworski, królewski, magnacki, kościelny (szczególnie papieski) zastąpiły w czasach współczesnych formy opieki sprawowanej przez wyspecjalizowane instytucje społeczne, np. fundacje państwowe i prywatne; Epikureizm- filozofia nakazująca korzystanie z życia, dążenie do przyjemności rozumnie, moralnie i sprawiedliwie/związek z hedonizmem/(Epikur);Hedonizm- pogląd uznający przyjemność, rozkosz za najważniejsze dobro i cel życia; unikanie cierpienia i bólu warunkiem osiągnięcia szczęścia (Arystyp z Cyreny);Stoicyzm- filozofia nawołująca do zachowania umiaru we wszelkim działaniu; stoik nie poddaje się emocjom, zachowuje spokój, żyje zgodnie z naturą, nie przywiązuje wagi do dóbr przemijających (Zenon z Kition)

4.N. Podsumowuje pierwszą cześć lekcji- „Wstęp o Horacym” a następnie prosi, by jeden uczeń głośno odczytał wiersz Wybudowałem pomnik...
U. Zapoznają się z tekstem Horacego. Uczeń głośno i z odpowiednią interpretacją odczytuje wiersz.

5.N. Pyta, jakie wrażenie, nastrój wzbudza utwór. Przywołuje schemat analizy i interpretacji utworu poetyckiego (rysuje graf, który zawiera elementy: Kto mówi? -podmiot liryczny- „ja” liryczne; Do kogo? -adresat liryczny- „ty” liryczne; W jakiej sytuacji lirycznej? -okoliczności wypowiedzi, rodzaj liryki; W jaki sposób? -monolog, dialog, wyznanie, dystans, humor, ironia, gatunek literacki- jego cechy, środki stylistyczne- ich funkcje; O czym mówi? -znaczenie tytułu, pointa, słowa- klucze, np. pomnik, piramida, laur itp. motywy kulturowe, symbole, nawiązania intertekstualne (np. biografia, literatura, historia, filozofia). Zwraca uwagę na specyfikę tytułu- Incipit, czyli pierwsze słowa tekstu lub jego fragmentu są przytaczane, gdy utwór nie ma tytułu lub gdy kilka utworów nosi ten sam tytuł.
U. Przepisują graf.

6.N.Prosi, by wskazywali na podstawie wiersza Horacego, poszczególne elementy: podmiot liryczny, adresat liryczny, sytuacja liryczna, sposób ujęcia tematu, temat, znaczenie tytułu, słowa- klucze, nawiązania intertekstualne, a także wyrazili subiektywną ocenę o utworze.
U. Analizują i Interpretują tekst. Sporządzają wstępne notatki.

7.N.Podaje pracę domową: zredagować notatkę z analizy i interpretacji utworu Horacego; dokonać przekładu intersemiotycznego, czyli w postaci rysunku, np. plakatu, przedstawić treść wiersza Horacego.