Przygotowanie na przyjście Chrystusa - Adwent

Ks. Łukasz Turzyński
Publiczne Gimnazjum
im. Jadwigi Królowej
w Połańcu

Konspekt katechetyczny
Kl. I gimnazjum

Temat katechezy: Przygotowanie na przyjście Chrystusa – Adwent

Cel główny:
- Pogłębienie tajemnicy oczekiwania na spotkanie z Jezusem.
- Ukazanie prawdy, że całe życie człowieka powinno być czujnym oczekiwaniem na przyjście Pana.
- Zachęta do dobrego przeżycia czasu Adwentu.
Cele szczegółowe:
- podaje czym jest Adwent
- określa wymowę symboli adwentowych: roratka, wieniec adwentowy,
- wymienia teksty biblijne mówiące o przygotowaniu na przyjście Chrystusa,
- podaje dlaczego należy nieustannie czuwać,
- wymienia chrześcijańskie tradycje związane z adwentem,
- wyjaśnia potrzebą pracy nad sobą,
- wskazuje na sposób godnego przeżywania Adwentu,
- podejmuje wysiłek na rzecz duchowego przeżycia adwentu.
Środki dydaktyczne:
Pismo Święte, Katechizm Kościoła Katolickiego, podręcznik, krzyżówka, plansze z symbolami Adwentu, „Nie bójcie się marzyć” - książka, figurka Matki Bożej.
Metody:
Rozmowa kierowana, pogadanka, ekspozycja, wykład, krzyżówka, praca z tekstem.
Przebieg katechezy

Modlitwa:
Zdrowaś Maryjo
Sprawdzenie listy obecności

Wprowadzenie:
Katecheta nawiązuje do Uroczystości Chrystusa Króla i kończącego się roku liturgicznego. Następnie streszcza scenę biblijną: Zwiastowania Maryi. Katecheta prosi o rozwiązanie krzyżówki. Hasło – ADWENT wskazuje na temat katechezy.
Uczeń zapisuje temat na tablicy.
Co to jest Adwent?
Adwent - okres roku liturgicznego poprzedzający Boże Narodzenie, czas oczekiwania na przyjście Jezusa Chrystusa
Katecheta uzupełnia wypowiedzi uczniów:
Słowo „adwent” pochodzi od łacińskiego słowa „adventus” i oznacza przyjście. W starożytności chrześcijańskiej terminu „adwent” używano na oznaczenie podwójnego przyjścia Syna Bożego: jako człowieka (Wciele¬nie) i jako Sędziego w chwale na końcu świata. Później dopiero jako nazwę okresu przygotowawczego do Świąt Bożego Narodzenia.
W liturgii współczesnej adwent zaczyna się (od pierwszych nieszporów) w niedzielę najbliższą uroczystości św. Andrzeja Apostoła, czyli między 29 listopada a 3 grudnia i trwa od 23 do 28 dni z których 4 są niedzielami i noszą nazwę pierwszej, drugiej, trzeciej i czwartej niedzieli adwentu. Ad¬went kończy się w wigilię Bożego Narodzenia (przed pierwszymi nieszpo-rami), która niekiedy zbiega się z czwartą niedzielą Adwentu. Pierwszą nie¬dzielą adwentu rozpoczyna się nowy rok liturgiczny.

TO MÓWI PAN
Jan Chrzciciel wzywający do nawrócenia, przywoływał słowa proroka Izajasza.
(uczeń czyta tekst Iz 40,3)
„[...] Drogę dla Pana przygotujcie na pustyni, wyrównajcie na pustkowiu gościniec naszemu Bogu!” (Iz 40,3).
O jakim przygotowaniu mówili prorocy Starego i Nowego Testamentu?
Kościół stale przypomina te wezwania. W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy: „Celebrując co roku liturgię Adwentu, Kościół aktualizuje to oczekiwanie Mesjasza; uczestnicząc w długim przygotowaniu pierw¬szego przyjścia Zbawiciela, wierni odnawiają gorące pragnienie Jego drugiego Przyjścia. [...]” (KKK 524).
Adwent ma więc podwójne zadanie: ma nie tylko przygotować wiernych na uroczystości Bożego Narodzenia, ale powinien mieć również wydźwięk eschatologiczny, czyli przygotowywać na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa w Dniu Sądu Ostatecznego. Oczekiwanie na powtórne przyjście Pana rodzi radość, dlatego adwent jest nie tyle czasem pokuty, ile czasem pobożnego i radosnego oczekiwania.
- Na czym ma polegać to oczekiwanie w czasie Adwentu?
Odczytanie tekstu.
„[...] <Królestwo niebieskie podobne jest do zaczynu, który pewna kobieta wzięła i włożyła w trzy miary mąki, aż się wszystko zakwasiło>.
To wszystko mówił Jezus tłumom w przypowieściach, a bez przypowieści nic im nie mówił. Tak miało się spełnić słowo Proroka:
Otworzę usta w przypowieściach,
Wypowiem rzeczy ukryte od założenia świata.
Wtedy odprawił tłumy i wrócił do domu. Tam przystąpili do Niego ucznio¬wie i prosili Go: <Wyjaśnij nam przypowieść
o chwaście!> On odpowie¬dział: <Tym, który sieje dobre nasienie, jest Syn Człowieczy” (Mt 13, 33-37).
- Do czego wzywa Jezus w przeczytanym fragmencie Ewangelii?
Katecheta zapisuje na tablicy słowo CZUWAĆ.

Zastosowanie życiowe:
Co to znaczy „czuwać”?
(być gotowym, nie dać się zaskoczyć)
Odpowiedź można też odnaleźć w nauczaniu papieża Jana Pawła II. (tekst zamieszczony w podręczniku)
Odpowiedzi uczniowie zapisują w zeszytu.
Następnie katecheta wyjaśnia znaczenie symboli i zwyczajów adwentowych:
- roratka
- wieniec adwentowy
- czytanie Pisma Świętego
- roraty
- rekolekcje adwentowe
- dobre czyny adwentowe
- wspólna modlitwa adwentowa

Wieniec adwentowy
Stosunkowo młody, bo obchodzący w 1983 r. swoje 150-lecie, jest zwyczaj zawieszania w kościele w czasie adwentu wieńca adwentowego. Inicjatorem tego zwyczaju był teolog i działacz społeczny, protestant Jan Henryk Wichern (Hamburg). Zwyczaj ten upowszechnia się w Polsce. Na wieńcu umieszcza się 4 świece (symbol czterech niedziel adwentu). Światło, zieleń i forma (krąg) wieńca posiadają swoją wymowę (światło, nadzieja, życie, Bóg). W całości wieniec adwentowy jest obrazem wspólnoty oczekującej w miłości i radości swego Pana.
Świeca roratnia
Z odprawianiem mszy roratniej wiąże się zapalenie siódmej świecy. Odmienne są zdania co do początków i znaczenia tego zwyczaju. Jedni widzą w nim nawiązanie do siedmioramiennego świecznika w świątyni jerozolimskiej (świecznik siedmioramienny w katedrze krakowskiej, w Raszelu), inni łączą siedem świec z siedmioma stanami w dawnej Polsce; przedstawiciel każdego stanu zapalał swoją świecę; jeszcze symbol siedmiu radości NMP (siedmiu boleści, siedmiu darów Ducha Świętego). Przyjmuje się, że świeca roratnia symbolizowała NMP jako Jutrzenkę przed przyjściem „Słońca” – Jezusa Chrystusa.

Roraty
W Adwencie Kościół czci Maryję poprzez Mszę św. zwaną Roratami. Nazwa ta pochodzi od pierwszych słów pieśni na wejście: Rorate coeli, desuper... (Niebiosa spuśćcie rosę...). Rosa z nieba wyobraża łaskę, którą przyniósł Zbawiciel. Jak niemożliwe jest życie na ziemi bez wody, tak niemożliwe jest życie i rozwój duchowy bez łaski. Msza św. roratnia odprawiana jest przed świtem jako znak, że na świecie panowały ciemności grzechu, zanim przyszedł Chrystus - Światłość prawdziwa. Na Roraty niektórzy przychodzą ze świecami, dzieci robią specjalne lampiony, by zaświecić je podczas Mszy św. i wędrować z tym światłem do domów. Według podania zwyczaj odprawiania Rorat wprowadziła św. Kinga, żona Bolesława Wstydliwego. Stały się one jednym z bardziej ulubionych nabożeństw Polaków. Stare kroniki mówią, że w Katedrze na Wawelu, a później w Warszawie przed rozpoczęciem Mszy św. do ołtarza podchodził król. Niósł on pięknie ozdobioną świecę i umieszczał ją na lichtarzu, który stał pośrodku ołtarza Matki Bożej. Po nim przynosili świece przedstawiciele wszystkich stanów i zapalając je mówili: ”Gotów jestem na sąd Boży”. W ten sposób wyrażali oni swoją gotowość i oczekiwanie na przyjście Pana. (źródło: Tygodnik Katolicki Niedziela)
Rekolekcje i spowiedź adwentowa
Warto w naszej polskiej tradycji kultywować niektóre piękne zwyczaje, zwłaszcza udział w roratach; trzeba skorzystać z rekolekcji adwentowych i sakramentu pokuty, przystępować do Komunii św. Możemy też we wspólnocie rodzinnej śpiewać pieśni adwentowe, razem modlić się i czytać Pismo Święte lub książki religijne i na ich temat rozmawiać. Warto też wyciszyć się, zrezygnować choć trochę ze słuchania muzyki czy oglądania telewizji i w adwencie uczynić więcej dobrego niż to zwykle czynimy.

Wspólna modlitwa adwentowa
Dawniej cały Adwent starano się przeżywać we wspólnocie nie tylko rodzinnej, ale też i sąsiedzkiej. Gromadzono się by wspólnie odmawiać modlitwę różańcową, śpiewać pieśni adwentowe, a także pieśni o tematyce obyczajowej, które wzywały do życia zgodnego z Bożymi przykazaniami. Czytano Pismo Święte, żywoty świętych i książki budujące wiarę.
Dobre uczynki adwentowe
Pobożni katolicy wiedzieli, że trzeba przed Panem stanąć z dobrymi uczynkami, dlatego starano się podczas Adwentu wzajemnie sobie pomagać, szczególnie ludziom starszym i biednym. Pięknym zwyczajem była na wsi tzw. szara godzina. Pod wieczór, gdy już skończono codzienne zajęcia gospodarskie, gdy robiło się szaro, coraz ciemniej, wszyscy domownicy: dziadkowie, rodzice, dzieci, zbierali się w kuchni, najlepiej w pobliżu płyty. Nie palono jeszcze lampy. Rozważano w ciszy swoje życie, zastanawiano się nad nim, nie brakowało też cichej modlitwy. Starsi, szczególnie dziadkowie, opowiadali dzieciom, wnukom, jak to było dawniej, jakie były tradycje, zwyczaje; przypominali też dzieje naszej Ojczyzny.
- Kto oczekiwał przed dwoma tysiącami lat, w zawierzeniu i cichości serca na narodzenie Pana Jezusa?
Maryja uczy jak trwać i być wierną Bogu mimo różnych trudności. Oczekiwanie Maryi było trwaniem na modlitwie. Maryja usłyszawszy pozdrowienie Elżbiety „Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana”
(Łk 1,45), uwielbiała Boga słowami „Wielbi dusza moja Pana” (Łk 1,46)
Zeszyt ucznia:
- Adwent jest czasem pobożnego i radosnego oczekiwania na przyjście Pana Jezusa. Oczekiwanie musi być połączone
z nieustannym czuwaniem.
Czuwać to znaczy:
- być człowiekiem sumienia (nazywać po imieniu dobro i zło),
- być w łączności z Chrystusem przez modlitwę i sakramenty,
- służyć bliźniemu, dostrzegać potrzeby biednych,
- być odpowiedzialnym za losy Ojczyzny,
- wybierać to, co jest dobrem prawdziwym i nie dać się zniewolić pseudo – wartościami,
- strzec wielkiego dobra jakim jest wiara.
Maryja uczy jak trwać i być wierną Bogu mimo różnych trudności. Oczekiwanie Maryi było trwaniem na modlitwie.

Praca domowa
Napisz, w jaki sposób możesz dobrze przeżyć czas Adwentu?
Modlitwa: Pod Twoją Obronę