Zmodyfikowany program nauczania języka polskiego w klasie II gimnazjum specjalnego DKW - 14- 18/00

Wprowadzenie.

Program nauczania języka polskiego jest przeznaczony do realizacji w gimnazjum specjalnym.Uwzględniono w nim specyfikę rozwoju uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim. Podstawowym celem nauczania jest opanowanie przez uczniów języka ojczystego , aby zdobyli podstawowe umiejętności i sprawności, które pomogą im w przygotowaniu się do samodzielnego życia w społeczeństwa. Program zakłada dużą swobodę w projektowaniu procesu kształcenia.Kładzie nacisk na kształcenie umiejętności wsparte potrzebną wiedzą w zakresie kształcenia językowego. Zestaw lektur zawiera przykłady klasyki literatury polskiej i europejskiej, teksty popularnonaukowe, publicystyczne. Ich dobór pozwala na poznanie tradycji i wszechstronny rozwój osobowości ucznia.


Cele kształcenia – wymagania ogólne:

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Uczeń samodzielnie korzysta z informacji, rozumie komunikaty o coraz skomplikowanej organizacji- werbalne i niewerbalne. Podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich zrozumienia.

2. Analiza i interpretacja tekstów.

Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury:
zyskuje nowe narzędzia , dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna.Rozwija wyobraźnię , twórcze myślenie i samodzielność w zdobywaniu wiedzy i działaniu.

3. Tworzenie wypowiedzi.

Uczeń zyskuje coraz wyrażniejszą świadomość językową, które służą formułowaniu wypowiedzi: zdobywaniu wiedzy. Wyrabia nawyk krytycznego odbioru tekstów literackich i innych dzieł kultury. Wyrabia w sobie szacunek do siebie i innych,poszanowanie drugiej jednostki, kształcenie umiejętności skutecznego nawiązywania i podtrzymywania kontaktów międzyludzkich z uwzględnieniem zasad grzeczności, bezinteresowności i tolerancji.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe.


Mówienie i słuchanie.

- kształcenie umiejętności uważnego słuchania czyichś wypowiedzi
i rozpoznawania intencji wypowiedzi.
- rozróżnianie informacji przekazywanych werbalnie oraz za pomocą środków audiowizualnych w dżwięku i obrazie.
- porządkowanie informacji w zależności od ich funkcji w przekazie.
- rozwijanie umiejętności nazywania własnych uczuć, wrażeń oraz formułowania sądów, ze świadomością odpowiedzialności
za słowo.
- wyszukiwanie w tekście potrzebnych informacji,
- rozwijanie umiejętności wypowiadania się z precyzją znaczeniową,
- odróżnianie informacji o faktach od opinii,
- rozpoznanie różnic między fikcją a kłamstwem,
- doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem dłuższych tekstów,
- kształcenie umiejętności aktywnego uczestnictwa w dialogu uzasadniania swojego stanowiska, argumentowania,
przekonywania, kulturalnego słuchania wypowiedzi innych,
- rozpoznanie wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym
- rozpoznanie intencji wypowiedzi,
- rozwijanie czytelnictwa i korzystanie z zasobów biblioteki,
- korzystanie ze słowników , encyklopedii, internetu,
- rozpoznanie wyrazów wieloznacznych,

Czytanie utworów literackich i odbiór innych dzieł kultury.

- doskonalenie techniki głośnego czytania oraz recytacji z odpowiednią
- artykulacją,akcentem, tempem, rytmem i intonacją,
- czytanie z podziałem na role,
- wspólne i samodzielne czytanie wybranych tekstów , lektur,
czasopism,
- kształcenie umiejętności odczytywania ogólnego sensu utworu
literackiego oraz dostrzegani i rozumienia uniwersalnych wartości
zawartych w dziełach literackich,
- kształcenie umiejętności oceniania postaw bohaterów literackich
w odniesieniu do uniwersalnych wartości,
- zapoznanie z sylwetkami i osiągnięciami sławnych Polaków,
- rozpoznawanie problematyki utworu literackiego,
- charakterystyka bohaterów literackich,
- rozpoznaje cechy gatunkowe utworów ,
- rozmowa swobodna i kierowana, samodzielne dłuższe wypowiedzi,
- gromadzenie i stosowanie wyrazów i wyrażeń określających,
- doskonalenie umiejętności redagowania użytkowych form pisemnych,
i literackich form pisemnych,
- interpretowanie wierszy,
- rozpoznawanie środków poetyckich w poezji,

Pisanie

- kształcenie umiejętności pisania czytelnych komunikatów w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych,
- samodzielne pisanie form pisemnych,
- wykorzystywanie wiedzy z zakresu pisowni i ortografii, interpunkcji,
- tworzenie planu wypowiedzi ( plan ramowy i szczegółowy),
- stosowanie związków frazeologicznych w wypowiedziach pisemnych,
- doskonalenie umiejętności starannego pisania z zachowaniem reguł gramatyczno – stylistycznych,
- wyrabianie nawyku dbałości o organizację graficzną tekstu,
- stosowanie poprawnych form odmiany rzeczowników, czasowników,
przymiotników, liczebników, zaimków,
- próba kształcenia umiejętności posługiwanie się bogatym słownictwem

Nauka o języku.

- poznanie niektórych właściwości gramatycznych odmiennych
i nieodmiennych części mowy,
- rozpoznawanie rodzajów zdań ze względu na cel wypowiedzi,
- zdania rozwinięte i nierozwinięte,
- zdania złożone ,
- wykresy zdań pojedynczych,
- rozdzielanie przecinkiem wypowiedzi składniowych,
- dostrzeganie i rozumienie funkcji głównych części zdania-
- podmiotu i orzeczenia,
- wydzielanie w zdaniu grupy podmiotu i orzeczenia,
- stosowanie odpowiedniego szyku wyrazów w zdaniu,
- przekształcanie zdań pojedynczych na złożone,
- konstruowanie poprawnych zdań pojedynczych,
- utrwalanie znajomości alfabetu, dzielenie wyrazów
na głoski i litery, sylaby,
- kształcenie nawyku pracy ze słownikami,
- poznawanie frazeologizmów i posługiwanie się związkami
frazeologicznymi
- poznawanie i tworzenie neologizmów,
- dobieranie wyrazów bliskoznacznych i przeciwstawnych,

Ortografia i interpunkcja.

Ćwiczenie poprawnej pisowni wyrazów i interpunkcji:

- pisownia wyrazów z ó, rz,ż, ó,h,ch,
- pisownia rzeczowników zakończonych na – arz, - erz, - aż, eż,
- pisownia wyrazów z ą,ę, en,em,on,om,
- pisownia rz po spółgłoskach
- pisownia zakończeń form czasu przeszłego,
- stosowanie wielkich liter,
- pisownie „ Nie” z różnymi częściami mowy,
- pisownia j i po samogłoskach i spółgłoskach,
- pisownia różnych form liczebników,
- pisownia” ó” w zakończeniach – ów, ówka, ówna,
- poprawny zapis nazw własnych
- pisownia skrótów i skrótowców,poprawny zapis zakończeń – ski,-cki,
-dzki, - stwo, - żba,- izm, - yzm,
- wzbogacenie słownictwa czynnego i biernego,
- kształcenie umiejętności dostrzegania językowych sposobów oddziaływania na odbiorcę,

Propozycje lektur w klasie II

Wybór mitów greckich,
Wybór baśni polskich,
I Krasicki – Bajki i Satyry,
A. Mickiewicz , Ballady i romanse,
J. Słowacki „ Z pamiętnika Zofii Bobrówny”
B. Prus „ Anielka”( fragmenty)
H. Sienkiewicz „ Latarnik”
H. Sienkiewicz „ W pustyni i w puszczy” ( fragmenty”
H.Sienkiewicz – wybrana powieść historyczna,
J. Słowacki „ Balladyna” ( fragmenty)
J. Parandowki „ Pieśń o Rolandzie”
J. Kochanowski” Treny” i Pieśni wybrane”
A.de Saint- Exupery” Mały książe”
H.Sienkiewicz „ Sachem”
Molier „ świętoszek” lub „ Skąpiec”
A.Mickiewicz „ Dziady cz. II i IV”(fragmenty)
E.Orzeszkowan „ Nad Niemnem” ( fragmenty)
E. Orzeszkowa – nowele wybrane,
M.Dąbrowska - nowele wybrane,
Biblia,
Poezja polska i innych narodów,


Wykaz osiągnięć ucznia klasy II gimnazjum
Specjalnym w kształceniu polonistycznym.

Uczeń kończący klasę II powinien.

- samodzielnie wypowiadać się w sposób logiczny i uporządkowany,
- samodzielnie i wspólnie układać plany wydarzeń jako przygotowanie
do streszczeń, opisów, opowiadań,
- samodzielnie redagować formy wypowiedzi pisemnej,
- charakteryzować postać literacką,
- recytować wiersze i prozę,
- czytać i rozumieć różne teksty kultury,
- wyrażać opinię o reklamie,
- odróżniać środki wyrazu, którymi posługuje się literatura, film,
teatr, radio, prasa,
- korzysta z różnych źródeł informacji,
- wskazywać i nazywać środki poetyckie,
- rozpoznawać elementy świata przedstawionego,
- rozpoznawać rodzaje literackie,
- wyrażać własne zdania na różne tematy,
- rozpoznawać i stosować części mowy,
- stosować podstawową wiedzę z zakresu fonetyki w poprawnym
zapisie wyrazów, ich akcentowaniu i przenoszeniu,
- stosować podstawową wiedzę z zakresu słowotwórstwa,

W zakresie rozwijania osobowości i kształtowania postaw uczeń:

- odwołuje się do narodowego dziedzictwa kulturowego,
- ma poczucie przynależności do wspólnoty regionalnej,
- posługuje się w życiu kodeksem uniwersalnych wartości,
- szanuje odmienność kultur, tradycji, przekonań religijnych,
- dba o kulturę języka ojczystego,
- świadomie uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych,
- staje w obranie słabszych,
- jest zainteresowany otaczającym go światem,
- właściwie zachwuje się w różnych sytuacjach,
- szanuje mienie szkolne i publiczne, dba o porządek w otoczeniu,
- rozumie motywację postępowania innych ludzi,
- pracuje w grupie z zachowaniem zasad dyscypliny