Scenariusz uroczystości środowiskowej z okazji wybuchu II wojny światowej (las skrwileński miejsce spoczynku pomordowanych nauczycieli z powiatu rypińskiego )
(odgłosy wybuchów, nalotów bombowych...)
Narrator 1
Był taki wrzesień... kiedy zamiast szkolnego dzwonka tysiące młodych ludzi, nauczycieli usłyszało odgłosy bombardowań, huk dział....
Był taki wrzesień 1939 roku, kiedy to Niemcy napadły na Polskę. Rozpoczęła się tym samym II wojna światowa- najstraszliwszy kataklizm w dziejach XX wieku....
Do obrony Ojczyzny stanęli wszyscy: żołnierze, harcerze i ludność cywilna.
Narrator 2
Na terenie naszego kraju rozsiane są liczne cmentarze, na których spoczywają bohaterowie tamtego września. I dziś właśnie stajemy na jednym z nich.
Narrator 1
I choć oni polegli, przetrwała pamięć o tamtych straszliwych czasach, pamięć o tych, którzy umierali ze słowami modlitwy na ustach.
Wiersz K. Wierzyńskiego „ Modlitwa”
Wieczne odpoczywanie
Racz im dać, Panie
Na Powązkach, na placach, na skwerach,
Pod ruinami domów
W zasypanych piwnicach
Tam gdzie kto padł
Gdzie umierał.
Wyróżnij nieznanych i bezimiennych
Światłem, które wieczyście połyska
Bo cóż im z ludzkiej, doczesnej pamięci,
Kiedy pod krzyżem i hełmem pośnięci
Nie mają nawet nazwiska.
Odbierz im rany, pozwól zapomnieć
O nocach w męce i dniach bez ratunku
Bo gdy pod ścianą rozbitych szpitali
marli bez wody i opatrunku
cisza z przedpola zapadła wroga
i nie koledzy ich salwą żegnali
Ale werbel zwycięski wroga.
Spójrz sprawiedliwy na dzieło bez miary
Na wolność co rośnie z nich nieprzerwanie
Choć gasła w każdym pospołu
Otwórz niebieską przed nimi bramę
Do wojujących zalicz kościołów
Zachowaj moc ich i oddaj im, Panie
Ziemię ojczystą na wieczne władanie.
Piosenka „Biały Krzyż”
Narrator 1
W nierównej walce przeciw okupantowi nie zabrakło młodych serc....
1. Ma szesnaście lat
Kosmyk włosów nad czołem
Brzuch wklęsły z głodu
Oczy które tydzień nie spały
I karabin który zdobył na wrogu
Dziesięcioma palcami...
2. Miał 15 lat
Był najlepszym uczniem z polskiego
Biegł z pistoletem
Na wroga
Zobaczył oczy człowieka
Powinien był strzelić w te oczy
Zawahał się.
Leży na bruku.
Nie nauczyli go
Na lekcjach polskiego
Strzelać w oczy człowieka.
Śpiew „Szklane domy”
Narrator 2
A wszystko zaczęło się w Rypinie...
Narrator 1
Powiat rypiński przed wojną zamieszkiwało aż 9212 Niemców , nic więc dziwnego, że po 1 września 1939 roku właśnie tam stworzono oddziały Gestapo, a budynek przedwojennej Policji Państwowej przy ulicy Warszawskiej 20 stał się ich siedzibą.
Narrator 2
Zgodnie planem III Rzeszy już od połowy października 1939 roku rozpoczęto masowa likwidację ludności polskiej. Na miejsce mordu i wiecznego spoczynku wybrano młody lasek oddalony od Rypina o niecałe 18 kilometrów. Dziś szum tych wielkich drzew jak echo niesie pamięć o tamtych chwilach...
Narrator 1
Aresztowano przede wszystkim nauczycieli, których ciała spoczywają właśnie w tej zbiorowej mogile , ale także księży, młodzież, harcerzy i ludność cywilną ... tylko za to, że byli Polakami.
Wiersz recytacja ................................
Jeszcze tu wczoraj słyszałem trzask:
Salwa jak poklask wielkiej dłoni.
Był las. Pochłonął znowu las
Kaski wysokie, kości i konie.
Lesie pamiętasz? W twych kartach widzę ich
Stoją synowie powstań-
W rozdartych bluzach – ziemio uparta-
Jak drzewa prości.
Piasku, pamiętasz? Ziemio, pamiętasz? Krew czarna w supły
Związana – ciekła w wielkie mogiły
Jak złe gałęzie wiły się trupy
Dzieci – i batów skręcone żyły.
Piasku, to tobie szeptali leżąc
Wracając w ciebie krwi nicią wąską
Dzieci, kobiety, chłopi, żołnierze”
„Polsko, odezwij się , Polsko”.
Narrator 1
Pamięci tych, którzy spoczywają w tym miejscy płoną dziś znicze...
Narrator 2
Niech ten symboliczny płomień będzie wyrazem naszego hołdu dla złożonej przez nich ofiary.
Uczeń:
Pamięci pomordowanych nauczycieli skrwileńskiej szkoły:
Marii Gościckiej
Heleny Malczyk
Józefa Krasińskiego
Jana Kułakowskiego
Józefa Wardzyńskiego
Zapalenie znicza i złożenie przez harcerzy....
Trąbki....
Uczeń:
Pamięci poległych księży i nauczycieli z całego powiatu rypińskiego....
Zapalenie znicza i złożenie przez harcerzy....
Trąbki .....
Uczeń:
Pamięci harcerzy i całej młodzieży...
Zapalenie znicza i złożenie przez harcerzy....
Trąbki....
Uczeń:
Pamięci wszystkich bezimiennych pomordowanych na tej ziemi...
Zapalenie znicza i złożenie przez harcerzy....
Trąbki....
Piosenka „Niepodległość”
Wiersz
„Pamiętajcie
po wszystkie czasy w całym kraju
Pamiętajcie o tych, co powrotu nie mają
Pamiętajcie, nie płaczcie.
Zduście jęk w gardle na myśl o zbrodni
Pamięci tych co padli, bądźcie ich godni
Wieczyście godni.
Ludzie, dopóki serca jeszcze żywe
Zapamiętajcie, za jaką cenę zdobyto szczęśliwość
I dzieciom swoim opowiadajcie o nich by również pamiętały
Nieście marzenia przez lata, po kraju
I w rzeczywistość wcielajcie
Lecz o tych, co już powrotu nie maja
Zaklinam
Pamiętajcie!
Pieśń „A nadzieja znów...”
Po pieśni murmurando na tle którego recytacja wiersza
Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresu
Po złote runo nicości twoją ostatnią nagrodę
Idź wyprostowany wśród tych co na kolanach
Wśród odwróconych plecami i obalonych w proch
Ocalałeś nie po to aby żyć
Masz mało czasu trzeba dać świadectwo
Bądź odważny gdy rozum zawodzi, bądź odważny
W ostatecznym rozrachunku jedynie to się liczy
Czuwaj – kiedy światło na gorach daje znak -
Wstań i idź
Dopóki krew obraca w piersi twoją ciemną gwiazdę
Powtarzaj stare zaklęcia ludzkości bajki i legendy
Bo tak zdobędziesz dobro, którego nie zdobędziesz
Powtarzaj wielkie słowa powtarzaj je z uporem
Jak ci co szli przez pustynię i ginęli w piasku.
Bądź wierny. Idź.