Taniec jest uwzględniany w różnych programach i systemach edukacyjnych jako forma przygotowania do życia towarzyskiego, jako element nauczania ogłady i elegancji ruchu, jako forma zabawy i rozrywki, a przede wszystkim jako czynnik wychowania fizycznego. Dzieci bardzo lubią tańczyć, a wiele zabaw połączonych z ruchem i tańcem podejmują spontanicznie, dlatego te reakcje należy rozwijać już od pierwszych lat życia. Taniec jest naturalnym zjawiskiem podnoszącym poziom endorfiny, czyli „związków przyjemności” we krwi, a przyjemność czerpana z ruchu w takt muzyki zwiększa naturalną radość dziecka. Jednym ze środków w drodze do osiągnięcia tego celu jest wykorzystanie tańców integracyjnych w edukacji szkolnej.
Tańce integracyjne - jak sama nazwa wskazuje łączą i jednoczą tych, którzy go wykonują. To proste układy, których wszyscy mogą się szybko nauczyć nawet dzieci w wieku przedszkolnym bez potrzeby monotonnych i długich ćwiczeń. Cała grupa w tańcu ożywia się i integruje. Rozluźniają napiętą atmosferę, a animacje przy pomocy ruchu mogą ukazać klimat grupy w nowym świetle. Okazuje się, że to również świetna metoda leczenia w sferze psychicznej, społecznej i motorycznej. W tańcu następuje uaktywnienie, rozładowanie nadmiaru energii i agresji (będąca zjawiskiem zataczającym coraz szersze kręgi naszego życia), stymuluje i reguluje procesy fizjologiczne oraz rozwija motoryczność. Jest doskonałym treningiem w zakresie wyrażania emocji. Tańce integracyjne to również doskonały sposób na bliższe poznanie krajów Unii Europejskiej, w nich bowiem zawarta jest ich kulturowość i ludowość. Tańce te oparte są często na podkładzie muzycznym melodii ludowych.
Dzięki wykorzystaniu w pracy z dziećmi tańców integracyjnych możemy podróżować po różnych zakątkach świata i bawiąc się pogłębiać wiedzę o kulturze innych narodów.
Są to proste, które nie muszą być ćwiczone (ponieważ jest to zabawa), następuje różny podział ról, towarzyszy im zawsze radość i spontaniczność. Doskonale rozładowują złe emocje a wyzwalają dobre. Podnoszą poczucie własnej wartości, pewności siebie, chęci działania, zbliżają do ludzi, ćwiczą koncentrację uwagi i harmonizują duszę z ciałem. Tańce te są wspaniałym ćwiczeniem w wyrażaniu empatii i działania. Powinny być coraz częściej wykorzystywane już od najniższego szczebla edukacji dziecka, jakim jest grupa przedszkolna.
Wybierając tańce integracyjne kierowałam się w szczególności wpływem, jaki one wywierają na zespolenie się grupy klasowej. Ponadto dzieci miały możliwość zapoznania się z obyczajami i kulturą innych narodów poprzez poznanie wycinka kultury, którym jest taniec ludowy.
Obejmując wychowawstwo w klasie pierwszej w 2005r. postanowiłam wykorzystać następujące tańce:
- „Rock and Roll na powitanie” – wykorzystałam go w celu bliższego poznania wychowanków mojej klasy, oraz dzieci z klas równoległych.
- „Swing w uliczce” - pozwolił na bliższe poznanie się moich wychowanków.
- „Czyngischan”- taniec z butelkami”, który wykorzystałam w celu zapoznania dzieci z kulturą Ukrainy.
- „Owczareczek” – taniec z górnego Śląska, umożliwił poznanie elementów „polki”.
- „Samolot”- taniec w rozsypce, uczestnicy imitują dźwięk samolotu, zgrzyt. Interpretują ruchem czynności zakręcania śrub, zapinania pasa.
W klasie drugiej wykorzystałam ze swojego zbioru kolejne tańce:
- „Walczyk lubelski” – taniec z regionu lubelskiego, charakteryzujący się lekkością i wdziękiem ruchów.
- „Polonez” – taniec narodowy.
- „Jacok” – taniec pochodzący z okolic Krosna.
- „Taniec żydowski” – charakterystyczny taniec ukazujący elementy kultury żydowskiej.
- „Neuer Klapptanz - Klaskany” – taniec niemiecki (charakterystyczny strój i kroki.
W klasie trzeciej wiedza dzieci została wzbogacona o nowe tańce regionalne i tańce innych narodów:
- „Stara droga” – taniec z elementami muzyki japońskiej.
- „Marsz muzyków” – taniec na powitanie i pożegnanie.
- „Mamlas” – taniec popularny w okolicach górnego Śląska.
- „Maryneczka” – taniec ze śpiewem z regionu Wielkopolski.
- „Taniec Hiszpański”- taniec w kole.
- „Orzeszki”- taniec z butelkami lub z kastanietami(klęczenie w kole)
Wykorzystując powyższe tańce chciałam, aby dzieci w sposób przyjemny i łatwy zapoznały się z kulturą nie tylko Polski, ale także innych państw. Zawsze przed wprowadzeniem tańca omówiłam kraj czy dany region Polski a dzieci zachęcałam do wyszukiwania informacji z różnych dostępnych źródeł (Internetu, książek czy czasopism).Tańce pozwoliły na lepsze poznanie samych siebie oraz swoich kolegów.
Aktywne uczestnictwo dzieci w tańcu sprzyjało integracji klasy.. Poprzez taniec dzieci rozwijały poczucie przestrzeni, którą musiały nauczyć się dzielić z innymi dziećmi. Rozwijały poczucie zaufania i wspólnoty.
Tance integracyjne wykorzystywałam w przerwach śródlekcyjnych, a także na początku i końcu zajęć. Miało to umożliwić dzieciom zaspokojenie potrzeby ruchu, co jest niezwykle istotne i ważne zwłaszcza w tym wieku. Dzięki takim działaniom mogłam spokojnie prowadzić zajęcia lekcyjne, a uczniowie skupiali uwagę na ważnych zagadnieniach lekcyjnych.
Poznane tańce wykorzystane były na: balach karnawałowych, spotkaniach z rodzicami, podczas obchodów dnia patrona szkoły, konkursach, zabawach szkolnych, apelach z okazji dnia Edukacji Narodowej itp.
W celu uatrakcyjnienia tańca stosowałam rożne rekwizyty jak; drewienka, butelki plastikowe, puszki z fasolą, kolorowe wstążki, chusty, kastaniety instrumenty perkusyjne oraz wiele innych przyborów, które dzieci wykonały na zajęciach z edukacji plastyczno-technicznej.
Śmiało mogę stwierdzić ze efektem wdrażania tańcy w proces edukacji dzieci od najmłodszych lat jest:
- poprawa ogólnej kondycji fizycznej dziecka, stymulacja mięsni i stawów,
- usprawnienie motoryki,
- rozwój percepcji wzrokowej i słuchowej,
- rozwój wyobraźni i spostrzegawczości,
- wdrażanie do estetyki wyglądu podczas występów,
- przełamanie barier komunikacyjnych,
- ćwiczenie umiejętności szybkiego reagowania na sygnały słowne i dźwiękowe,
- nabywanie zdolności empatii i tolerancji,
- zapoznanie się z kulturą innych krajów poprzez tańce litewskie, japońskie, ukraińskie, żydowskie, hiszpańskie itp.,
- przybliżenie wiedzy na temat kultury regionów Polski poprzez polskie tańce np. Kujawiak, Poleczka, Krakowiak, Owczareczek, Jedliniok,
Tańce w wykonaniu dzieci cieszyły się dużym aplauzem wśród rodziców i społeczności szkolnej, ze względu na ich prostotę wykonania wciągały szersze grono dzieci do udziału w zabawie podczas przerw śródlekcyjnych i atrakcyjnego spędzania czasu wolnego po zajęciach szkolnych. Uczniowie chętnie przygotowywali się do występów publicznych, by pochwalić się swoimi umiejętnościami w kolorowych strojach wykonanych często przy pomocy rodziców.
Wykorzystałam taniec jako środek w szybkim i łatwym zapamiętywaniu treści programowych, połączyłam przyjemne z pożytecznym, a uczniowie moi chętnie brali udział w zajęciach.