Idea integracji i zasady funkcjonowania klas integracyjnych - referat dla rodziców

Integracja jest dosyć nowym modelem oświaty w Polsce(doświadczenia szkoły, w której pracuję liczą osiem lat). Chodzi w niej przede wszystkim o tworzenie środowisk szkolnych, w których mogłyby wspólnie bawić się i uczyć dzieci o różnym poziomie rozwoju i różnym stopniu sprawności psychofizycznej Najprościej można powiedzieć, że jest to włączanie dzieci niepełnosprawnych ruchowo, upośledzonych lub chorych do normalnej klasy.

To tyle tytułem wstępu. Wiem, że integracja budzi wiele kontrowersji wśród rodziców. To zrozumiałe. Coś nowego, nieznanego zawsze budzi w nas lęk i niepewność. Ale wieloletnie doświadczenia integracji w Polsce i nasze ośmioletnie zupełnie nie potwierdzają tych obaw. Wręcz przeciwnie, w zasadzie można mówić jedynie o korzyściach. Ale o tym nieco później. Najpierw chciałabym opisać funkcjonowanie klas integracyjnych działających w naszej szkole, w których mam zaszczyt pracować.
Postaram się to krótko przybliżyć.
Co wyróżnia klasę integracyjną?
Jest mniej liczna niż pozostałe (może liczyć od 15 do 20 uczniów).Wszystkie inne klasy mogą liczyć nawet do 30 uczniów (przeciętnie 26-27)
W klasie oprócz dzieci zdrowych znajduje się od 3 do 5 dzieci niepełnosprawnych np. z niedosłuchem, słabowidzących, mających trudności z koncentracją, niepełnosprawnych ruchowo, przewlekle chorych itp.
Zajęcia są prowadzone przez dwóch pedagogów. Nauczyciela nauczania początkowego oraz pedagoga wspomagającego. Dzięki pracy dwóch nauczycieli jednocześnie i małej liczebności klasy, podczas każdej lekcji występuje indywidualizacja w procesie uczenia się, zarówno dziecka niepełnosprawnego jak i zdrowego. Nauczyciel nauczania początkowego realizuje treści ramowe, natomiast pedagog wspomagający dostosowuje ich zakres do możliwości uczniów niepełnosprawnych. Dzieci zdrowe, których jest większość są prawidłowym wzorcem dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, którzy jednocześnie mają większą motywację do pokonywania trudności i wszelkiej aktywności.
W klasach IV-VI nauczyciel wspomagający jest również wychowawcą klasy i przebywając z dziećmi przeważającą ilość godzin lekcyjnych doskonale orientuje się w problemach wszystkich uczniów w klasie. Na wywiadówkach jest w stanie przekazać każdemu rodzicowi zdecydowanie więcej informacji o jego dziecku niż wychowawca w innych klasach, który spotyka się ze swoimi wychowankami na mniejszej liczbie godzin.
Koncepcja pracy integracyjnej różni się od tradycyjnej. Program nauczania dostosowany jest do możliwości intelektualnych każdego ucznia. Dzieci zdrowe realizują obowiązujący program (uczeń zdolny znacznie go poszerza). Dzieci niepełnosprawne natomiast mają treści dostosowane do ich aktualnych możliwości psychofizycznych. Nauczyciele w jednakowym stopniu odpowiadają za realizację ramowych treści programowych, wyniki nauczania, sprawy wychowawcze, sposób oceniania uczniów oraz współpracę z rodzicami.
Sale lekcyjne urządzone są tak, by można było pracować z dziećmi całościowo, zespołowo i indywidualnie. Na ścianach umieszczone są kolorowe tablice, na których dzieci odnajdują najistotniejsze bądź najciekawsze informacje z omawianych treści. Współpraca z rodzicami nacechowana jest otwartością, zrozumieniem i współdziałaniem. W miarę potrzeb rodzice mogą uczestniczyć w konsultacjach indywidualnych, pogadankach, imprezach, wycieczkach.
W klasie, w której pracuję każdy kolejny dzień rozpoczynamy tzw. „porankiem”
W ciągu 15-20 minut siedząc w kręgu na dywanie rozmawiamy. Wędruje w nim maskotka (owieczka), każdy, kto ją trzyma ma prawo opowiedzieć o swoich radościach i smutkach, przeżyciach, historiach, które przytrafiły się poprzedniego dnia. Takie wspólne spotkania pozwalają nam (nauczycielom) zorientować się w samopoczuciu dziecka w danym dniu. Rozwijają kreatywność i komunikatywność wychowanków.
Nasze spotkania na dywanie dają dzieciom możliwość spełnienia się w wielu sytuacjach, nie tylko w wypowiedziach. Tam obchodzimy swoje święta klasowe, śpiewamy, gramy, częstujemy się cukierkami, bawimy, słuchamy czytanych książek, odpoczywamy.
Na początku kl. I wielu naszych wychowanków było dziećmi nieśmiałymi, zamkniętymi w sobie, niepewnymi. Natomiast w chwili obecnej chętniej wypowiadają się na różne tematy, są bardziej otwarte, pewne swoich możliwości.
Organizowane uroczystości z okazji Dnia Matki, Ojca, klasowa Wigilia, sprawiają radość dzieciom i rodzicom. Dzieci mogą pochwalić się przed rodzicami swoimi umiejętnościami, a rodzice mogą odczuć satysfakcję, że ich pociechy tak wiele się nauczyły. Wspólny poczęstunek i herbata są okazją do rozmów na wiele tematów, często dotyczą one dzieci. Swobodne, nieskrępowane wypowiedzi opiekunów świadczą o tym, że czują się oni dobrze w szkolnej gościnie.
Rodzice mają poczucie, że najważniejsze lata dziecka nie umykają im, są ich współuczestnikami i aktywnymi współtwórcami. Dzieci są dowartościowane, bo ich wysiłek doceniły najważniejsze osoby – rodzice.
Rodzice, którzy chcą, aby ich dziecko uczyło się w klasie integracyjnej często zastanawiają się Co zyskuje dziecko uczące się w takiej klasie?
Postaram się przedstawić korzyści z nauki w klasie integracyjnej
-Pełna możliwość traktowania indywidualnie każdego dziecka;
-Mała liczebność grupy i jednoczesna praca dwóch pedagogów pozwalają na dokładne zdiagnozowanie przyczyn trudności w nauce, jak również dają możliwość odkrycia dziecka wybitnie zdolnego
-Tylko w klasach integracyjnych dzieci uczą się języka angielskiego od klasy I.
-Pierwszeństwo w korzystaniu z pomocy specjalistów: logopedy, reedukatora, psychologa, pedagoga, instruktora zajęć gimnastyki korekcyjnej.
-Urozmaicone lekcje wychowania fizycznego (wyjazdy na basen do Sokołwa Podlaskiego od kl.I)
-Dzieci niepełnosprawne mogą uczyć się w normalnym środowisku szkolnym, mają kontakt z rówieśnikami, nie są izolowane społecznie, uczą się funkcjonować w grupie, mogą odnosić sukcesy szkolne na miarę swoich możliwości.
-Dzięki pozyskiwaniu sponsorów mamy możliwość dofinansowania wycieczek, imprez klasowych, konkursów, zakupu sprzętu i pomocy dydaktycznych oraz wyposażenia klasy.
-Raz w tygodniu odbywają się zajęcia integrujące klasę, które służą lepszemu poznaniu się dzieci w klasie, pogłębieniu spójności klasy, poszerzeniu repertuaru ról społecznych, budowaniu udanych relacji koleżeńskich oraz kształtowaniu postawy wzajemnej akceptacji i uznawania odmienności.
-Integracja uczy w naturalny sposób tolerancji, wrażliwości, otwartości, wyrozumiałości, serdeczności;
-Uczy wzajemnej akceptacji w oparciu o życzliwe odnoszenie się do innych;
-Uczy radości z dawania
-Pozwala zdobywać doświadczenie, że w szkole liczy się nie tylko wiedza, ale i serce;
-Łagodzi obyczaje, dzieci są mniej agresywne; uczą się mądrze sobie pomagać,
-Pozwala pozbywać się egoizmu, uczy rozumieć innych.
-Powoduje zanik niezdrowej rywalizacji na rzecz wspólnego współdziałania;

Praca integracyjna niesie także korzyści samym nauczycielom. Problemy i trudności dnia codziennego mogą być skuteczniej rozwiązywane „ We dwójkę dysponujemy podwójną liczbą pomysłów i podwójną odwagą w stawianiu czoła trudnościom. Odnosimy też sukces osobisty. Możemy powiedzieć o sobie, że jesteśmy tolerancyjne, cierpliwe i wyrozumiałe, czego nauczyłyśmy się obcując z dziećmi niepełnosprawnymi.
Po ośmiu latach nauki można śmiało powiedzieć, że integracja w naszej szkole spełnia swoje główne założenia. Klasy są bardzo zgrane Wszystkie dzieci czują się w nich dobrze i bezpiecznie. Dzieci niepełnosprawne biorą czynny udział w życiu klas. Nie są izolowane czy odrzucane nawet w najmniejszym stopniu. Dowodem na to może być choćby fakt, że w każdej inicjowanej prze dzieci zdrowe zabawie znajdują one swoje miejsce. Myślę, że dzięki integracji dzieci wykazują większą tolerancję wobec innych, są bardziej wyrozumiałe nie tylko w stosunku do dzieci niepełnosprawnych. Nie reagują śmiechem lub zdziwieniem na widok osoby niepełnosprawnej. Potrafią ze spokojem i bez obaw bawić się i rozmawiać z dziećmi upośledzonymi.
Nie ulega wątpliwości, że klasy integracyjne są potrzebną i właściwą drogą wiodącą ku normalności naszego systemu szkolnego. Jak dotychczas jest ich niestety, ciągle bardzo mało. Mam nadzieję, że przyczynicie się państwo do tego, że powstanie kolejna taka klasa w naszej szkole.