Indywidualny program zajęć wspomagających rozwój ucznia z trudnościami w nauce spowodowanymi opóźnionym rozwojem mowy oraz zaburzeniami funkcji słuchowych

Program własny opracowany przez Urszulę Czerwińską – nauczycielkę Szkoły Podstawowej nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Piszu.

DIAGNOZA

Kacper Cz. urodzony 03.02.2002 r. w Piszu powtarza obecnie oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej nr 1 w Piszu.
Pod koniec roku szkolnego 2008/2009 chłopiec został skierowany na badanie dojrzałości szkolnej do Powiatowej Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Piszu, gdyż nie opanował treści programowych wychowania przedszkolnego realizowanych podczas zajęć dydaktyczno – wychowawczych w ciągu całego roku szkolnego (program wychowania przedszkolnego „ Moje przedszkole”, nr dopuszczenia: DKW – 4013 – 3/01). Na podstawie badań specjalistycznych stwierdzono, iż główną przyczyną trudności chłopca w opanowaniu wiadomości i umiejętności z zakresu oddziału przedszkolnego jest opóźniony rozwój mowy i związane z tym obniżenie funkcji słuchowych – spostrzegawczości, analizy i syntezy słuchowej, pamięci trwałej, jak również świeżej. Podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego w roku szkolnym 2009/10 oraz zalecono powtórzenie oddziału przedszkolnego.
Kacper chętnie współpracuje z nauczycielami oraz rówieśnikami, umie podporządkować się normom obowiązującym w grupie. W środowisku domowym czasem zachowuje się impulsywnie i wybuchowo. Bywa niecierpliwy i nie zawsze słucha poleceń osób znaczących (mamy, taty, babci). Zdolności szeroko pojmowanego rozumowania rozwinięte są u chłopca w bardzo dobrym stopniu. Uczeń ujmuje relacje pomiędzy odległymi rzeczami, logicznie wnioskuje. Dobrze radzi sobie również z zadaniami wymagającymi angażowania percepcji i koordynacji wzrokowo – ruchowej. Niska jest natomiast jego ogólna wiedza dotycząca otaczającej rzeczywistości, własnej osoby, spraw związanych z codziennym życiem. Nie orientuje się w schemacie własnego ciała, ma problem z określeniem miejsca położenia przedmiotów w przestrzeni. Dysponuje niewielkim zasobem słownictwa. Nie zawsze dokonuje poprawnej analizy i syntezy słuchowej wyrazów, nie rozpoznaje większości liter, nie odczytuje prostych wyrazów. Nie rozpoznaje znaków matematycznych, liczy do 10 w aspekcie głównym, a tylko do 3 w porządkowym. Rozpoznaje cyfry 1-5. Jego poziom sprawności manualnej utrzymuje się w normie, mimo niewłaściwego chwytu przyborów do pisania. Uczeń uczęszcza na zajęcia logopedyczne na terenie Powiatowej Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej ze względu na opóźniony rozwój mowy oraz dyslalię wieloraką.

Podstawą opracowania indywidualnego programu zajęć wspomagających rozwój ucznia oddziału przedszkolnego Kacpra Cz. były zalecenia zawarte w orzeczeniu nr 423/K. 3405 L/08/09 wydanym 01.07.2009 r. przez Powiatową Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w Piszu.

ZALECENIA POWIATOWEJ PORADNI PSYCHOLOGICZNO – PEDAGOGICZNEJ:
1. Dalsza, systematyczna terapia logopedyczna.
2. Wykonanie konsultacji laryngologicznej.
3. Uzupełnienie i wzbogacenie wiedzy o świecie, własnej osobie oraz sprawach codziennych.
4. Rozwijanie słownictwa czynnego.
5. Korekta chwytu przyborów do pisania.

Treści programu realizowane będą podczas dodatkowych zajęć indywidualnych z uczniem, w wymiarze 35 minut tygodniowo.
Opracowany program zgodny jest z Podstawą Programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego z 23 grudnia 2008 r.

CELE ZAJĘĆ WSPOMAGAJĄCYCH ROZWÓJ UCZNIA
1. Wspomaganie w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji.
2. Rozwijanie umiejętności społecznych, niezbędnych w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi.
3. Stwarzanie warunków sprzyjających zabawie oraz nauce dziecku o obniżonych możliwościach intelektualnych.
4. Budowanie wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych.
5. Wprowadzenie w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę oraz sztuki plastyczne.
6. Kształtowanie poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej.
7. Wspieranie ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.
8. Rozwijanie sprawności manualnej i korekta chwytu przyborów do pisania.

DROGI OSIĄGANIA ZAMIERZONYCH CELÓW: Podczas realizacji proponowanego programu należy w pracy wykorzystać poniższe metody, formy oraz zasady pracy z dzieckiem:
METODY:
• podające,
• problemowe (aktywizujące),
• eksponujące,
• programowe,
• praktyczne.
FORMY: indywidualna.

ZASADY:
• indywidualizacji,
• wszelkiej możliwości dziecka,
• kompleksowego oddziaływania,
• aktywnego i świadomego udziału,
• współpracy z najbliższym otoczeniem,
• systematyczności, stopniowania trudności,
• utrwalania.

METODY EWALUACJI:
• obserwacja zachowania ucznia podczas zajęć (aktywność, zaangażowanie, wysiłek),
• arkusz obserwacji dziecka (analiza postępów w edukacji po I semestrze oraz na koniec roku szkolnego),
• opinia rodziców na temat zajęć wspomagających.

DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE ROZWÓJ UCZNIA

1. Poznanie samego siebie.
• Poznanie cech wyglądu zewnętrznego.
• Poznanie roli narządów zmysłu.
• Poznanie cech charakterystycznych.
• Poznanie własnych możliwości.
2. Moja rodzina.
• Poprawne nazywanie członków najbliższej rodziny.
• Zabawy tematyczne dotyczące rodziny i domu.
• Wykonanie drobnych prezentów dla domowników.
• Rozwijanie zainteresowania pracą zawodową rodziców.
• Wypowiedzi na temat swoich rodziców: ich wyglądu, upodobań i czynności domowych.
3. Moje najbliższe otoczenie.
• Obserwowanie pracy ludzi w szkole oraz w jej bliskim otoczeniu.
• Zapoznanie z charakterystycznymi zmianami w przyrodzie w zależności od pory roku.
• Rozróżnianie często spotykanych roślin ogrodowych, łąkowych i leśnych, przyswajanie ich nazw.
• Poszerzenie wiadomości dotyczących zwierząt hodowanych w domu oraz żyjących w naturalnych środowiskach.
• Zwracanie uwagi na piękno i estetykę najbliższego środowiska.
• Poznanie nazw niektórych zwierząt i roślin chronionych.
• Poznanie tradycji i zwyczajów wiążących się z obrzędami i świętami.
4. Ja i społeczeństwo.
• Poznanie nazwy, ważniejszych zabytków oraz herbu swojego miasta.
• Zapoznanie z flagą Polski, godłem oraz nazwą stolicy.
• Poznanie położenia geograficznego Polski na podstawie mapy.
• Słuchanie wierszy, opowiadań na temat życia dzieci w innych krajach.
5. Doskonalenie wymowy.
• Rozpoznawanie i porównywanie różnych odgłosów.
• Rozpoznawanie piosenek na podstawie melodii nuconej przez nauczyciela.
• Odtwarzanie struktur dźwiękowych według wzoru.
• Zabawy stymulujące umiejętność regulowania oddechu:
- naprzemienne głębokie wdechy i wydechy,
- wprawianie w ruch lekkich przedmiotów,
- dmuchanie ciągłym strumieniem,
- chuchanie,
- oblizywanie się „od ucha do ucha”,
- próby dotykania językiem brody, nosa,
- robienie ryjka z ust i poruszanie nim.
• Naśladowanie w formie zabawowej dźwięków wydawanych przez różne pojazdy, zwierzęta i przedmioty.
6. Wzbogacanie zasobu słownictwa.
• Swobodne wypowiedzi na temat treści wybranych wierszy J.Brzechwy oraz J.Tuwima.
• Opowiadanie o swoich ulubionych zabawach i zajęciach.
• Wypowiadanie się na tematy dowolne w czasie zabaw oraz rozmów indywidualnych z nauczycielem.
• Omawianie obrazków, historyjek obrazkowych, ilustracji.
• Rozwiązywanie zagadek i rebusów.
• Recytowanie rymowanek i krótkich wierszy.
• Zabawy słowne – „kolory”, „pomidor”.
7. Doskonalenie percepcji słuchowej.
• Słuchanie i analiza treści krótkich wypowiedzi, wyodrębnianie w nich zdań.
• Wyodrębnianie wyrazów w zdaniu.
• Powtarzanie wyrazów z jednoczesnym podziałem ich na sylaby.
• Samodzielne dokonywanie podziału wyrazów na sylaby.
• Określanie głosek w nagłosie, wygłosie i w środku wyrazu.
8. Przygotowanie do czytania.
• Rozwijanie umiejętności rozumienia znaków i symboli graficznych.
• Kojarzenie głosek z odpowiednimi literami.
• Zapoznanie z małymi i wielkimi literami drukowanymi i pisanymi.
• Układanie z liter alfabetu ruchomego i odczytywanie krótkich wyrazów.
9. Kształtowanie świadomości własnego ciała.
• Określanie położenia ciała w przestrzeni, używanie zwrotów „to jest z przodu”, „to jest z tyłu”, „to jest z boku”.
• Określanie lewej i prawej strony ciała.
10.Rozwijanie orientacji w przestrzeni.
• Określanie położenia przedmiotów w przestrzeni względem dziecka lub innych przedmiotów.
• Nazywanie i wskazywanie kierunków w przestrzeni.
• Wytyczanie kierunków od danego przedmiotu.
• Rozwijanie orientacji w układzie elementów na płaszczyźnie.
11.Kształtowanie umiejętności liczenia .
• Liczenie przedmiotów w toku zabaw (palców u rąk, zabawek ułożonych w szeregu).
• Prawidłowe posługiwanie się liczebnikami: jeden, dwa ...
• Określanie i porównywanie liczebności zbiorów.
• Klasyfikowanie zbiorów według malejącej lub wzrastającej liczby ich elementów.
• Kształtowanie rozumienia liczby w aspekcie porządkowym.
• Poznanie cyfr 0-9 oraz znaków matematycznych.
• Poznanie wartości monet i banknotów, właściwe operowanie nimi w zabawie.
12. Rozwijanie sprawności manualnej – korekta chwytu przyborów do pisania.
• Rysowanie wzorów po śladzie.
• Malowanie form kolistych i falistych.
• Malowanie dużych konturowych rysunków.
• Rysowanie szlaczków i wzorów litero podobnych.
• Kolorowanie kredkami małych przestrzeni.
• Rysunki dowolne kredkami ołówkowymi lub świecowymi.
• Pisanie liter, cyfr oraz znaków matematycznych – wodzenie po wzorze.

OCZEKIWANE EFEKTY DZIAŁAŃ
Uczeń:
• potrafi podać podstawowe informacje o sobie i swojej rodzinie,
• czuje więź emocjonalną z członkami rodziny,
• potrafi wymienić zawody ludzi pracujących w najbliższym otoczeniu,
• dostrzega zmiany zachodzące w jego najbliższym otoczeniu,
• posiada podstawowe informacje na temat życia niektórych roślin i zwierząt,
• zna tradycje i obrzędy związane ze świętami,
• potrafi podać podstawowe informacje o swoim mieście,
• rozpoznaje flagę i godło Polski; wie, jak nazywa się stolica Polski,
• stara się poprawnie wymawiać głoski, sylaby, wyrazy,
• swobodnie wypowiada się na różne tematy,
• potrafi podzielić wyraz na głoski i sylaby,
• rozpoznaje drukowane i pisane, małe i wielkie litery,
• układa proste wyrazy z liter alfabetu ruchomego,
• prawidłowo wskazuje prawą i lewą stronę swojego ciała,
• określa kierunki w przestrzeni,
• przelicza elementy w naturalnym otoczeniu,
• klasyfikuje przedmioty na podstawie wybranych cech,
• zna cyfry oraz znaki matematyczne,
• prawidłowo chwyta i utrzymuje przybory do pisania podczas czynności manualnych.

LITERATURA:
1. Opinia w sprawie odroczenia rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego wydana przez Powiatową Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w Piszu w dniu 01.07.2009r;
2. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego z 23 grudnia 2008r.(Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009r. Nr 4, poz. 17);
3. J. Andrzejewska, J. Wierucka – program wychowania przedszkolnego „Razem w przedszkolu”, Warszawa 2009r.;
4. E. M. Skorek – „Terapia pedagogiczna”, Kraków 2005r.;
5. A. Faber, E. Mazlish – „ Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły”, Poznań 2007r.