Rozwój rysunku dziecka oraz jego wartość jako ważnego środka wyrazu

Spontaniczne rysunki dzieci dają nam wiele możliwości odczytywania ich emocji,przeżyć oraz tego,co w danym momencie jest dla nic ważne i co obrazuje ich aktualne doświadczenia.
Psychologowie zajmujący się tą tematyką stwierdzili,że w okresie pierwszych 10 lat życia dziecka można wyraźnie dostrzec charakterystyczny rozwój sposobu rysowania,przebiega on w ten sam sposób u dzieci na całym świecie a tematyka rysunków w ciągu pierwszych pięciu lat życia wykazuje również duże podobieństwo u wszystkich dzieci.Rysowanie zaczyna się około 2go roku życia i w tym okresie jest to zabawa o charakterze wybitnie ruchowym.Ten etap nazywany jest kinestetycznym,ponieważ największa przyjemność dziecka polega na rytmicznym ruchu mięśni,a także na tym,iż coś interesującego i przyciągającego uwagę pojawia się na początkowo czystym papierze.Jest to czynność wykonywana dla samej czynności i należy ją uważać za zabawę.
Około trzeciego roku życia dziecko uświadamia sobie,że to co narysowało podobne jest do czegoś co zna.Zjawisko to zwane jest "wglądem".
Prawie wszystkie dzieci najpierw rozpoznają kółko i uniwersalnie widzą w nim ludzką twarz i słońce.Od tego momentu dziecko wszystkim swoim wytworom zaczyna nadawać nazwę.W miarę skupiania się na celu,który chce osiągnąć w swej twórczości rysowanie przestaje już być zabawą o charakterze ruchowym.Mniej więcej w tym okresie zaczynają rysować twarz i poszczególne części ciała,ale uwzględnia tylko te,które są dla niego najważniejsze.Tułów jest często pomijany,a ręce i nogi przyczepione są do głowy.Powstają tzw.głowonogi.
Około piątego roku życia dzieci zaczynają rysować całego człowieka i nie jest to przypadek,bowiem w tym okresie pojawia się świadome zainteresowanie własnym ciałem.Dziecko przestaje rysować inne osoby,a tematem jego prac staje się ono same.
W miarę upływu czasu rysunki stają się coraz bardziej szczegółowe i dopracowane.Dzieci zaczynają rysować ludzi w ubraniu i podczas wykonywania różnych czynności.Powstają całe sceny tematyczne,a ich treść określana jest przez kulturę,środowisko i sposób wychowania.Pojawia się etap realizmu intelektualnego.Polega on na tym,że dzieci rysują tylko to,czego są pewne że istnieje,a nie tylko to co widzą.Powstają wówczas tzw. przezroczyste rysunki, czyli takie,w których coś jest ukryte lub znajduje się w środku czegoś.
Proporcje ludzi i przedmiotów w rysunkach dzieci określane są przez czynniki emocjonalne,a nie przez wrażenia wzrokowe.Rzeczy mające duży ładunek emocjonalny występują w dużych rozmiarach,rzeczy zrozumiałe dopełniane są dziecięcą fantazją.To co dla dziecka jest bardzo ważne,czego się boi czy też to co sobie wyobraża wyrażane jest w rysunkach.Dlatego też twórczość dzieci można utożsamiać w pewnym stopniu z mową i traktować jako sposób swoistej komunikacji.
Ze spontanicznych rysunków dziecka można łatwo odczytać to,co jest dla niego aktualnie ważne oraz jaki jest jego aktualny stan emocjonalny.Należy przy tym brać pod uwagę wielkość rysowanych obiektów (przedmiotów,ludzi,zwierząt)oraz kolorystykę preferowaną przez autora pracy.
Tego rodzaju podejście ma nieoceniony walor terapeutyczny.Daje obraz osobowości i aktualnego stanu psycho-fizycznego dziecka.
Dlatego też w pracy edukacyjno-wychowawczej warto zwracać uwagę na ten aspekt rozwoju naszych uczniów.