„Z baśnią pod rękę” – referat dla rodziców

„Z baśnią pod rękę” – referat dla rodziców

Książka jest jednym z elementów współdziałających z całym środowiskiem wychowującym. Wychowawcze możliwości literatury dla dzieci w stosunku do najmłodszych jej odbiorców są bardzo duże, a składa się na to bardzo wiele przyczyn związanych przede wszystkim z właściwościami tego wieku jak np. skłonnością do naśladownictwa, identyfikowania się z postaciami, szybkim rozwojem mowy i myślenia, aktywnością poznawczą i zabawową, wrażliwością emocjonalną oraz intensywnością w poznawaniu i przeżywania świata.
Dzieciom czytać trzeba od urodzenia. W przypadku najmłodszych dzieci, lepiej sprawdzają się kołysanki, gdyż dziecko i tak nie rozumie tekstu, ale słyszy kojący głos mamy albo taty, a to wzmacnia więź łączącą dziecko z rodzicami. Starsze dziecko siedzi na kolanach mamy i taty, czuje się bezpieczne, wsłuchuje się w ciepły głos, zaczyna fantazjować. Może w dowolnym momencie zadać mamie pytanie, czy mocniej się do niej przytulić, gdy treść go trochę zaniepokoi, ale też dzięki baśniom mogą się wiele nauczyć.
Wszystkie bajki, baśnie i opowieści czytane czy opowiadane przez osobę dorosłą wpływają na rozwój wyobraźni i mowy dziecka. Wyjątkowe miejsce w literaturze dziecięcej zajmuje baśń, która odgrywa bardzo ważną rolę w wychowaniu dzieci. W baśniach przekazywane są podstawowe prawdy o życiu, o ludziach, tęsknotach, potrzebach i marzeniach. Informują, że w życiu trzeba dążyć do jakiegoś celu, warto pomagać innym i dobrze jest mieć przyjaciół. Nie ukrywają prawdy, że w świecie istnieje dobro i zło, chciwość, niesprawiedliwość, przemoc, dążenie człowieka do osiągnięcia celu, współczucie dla starszych i dziele się dobrem z innymi.
Ważną rolą baśni jest rozwijanie wyobraźni i fantazji. Dziecko niezwykle wyraziście wyobraża sobie postacie, ich wygląd i sposób postępowania. Przyswaja sobie wiedze o świecie, poznaje wartości i normy moralne, przezywa pierwsze wzruszenia i emocje. Baśń wprowadza dziecko w świat piękna i czaru. Działa bardzo silnie na uczucia dziecka. Dziecko słuchając baśni współczuje pokrzywdzonym, cieszy się ze zwycięstwa dobra, niepokoi się gdy przed bohaterem piętrzą się przeszkody. Baśń oddziałuje na dziecko kształtując poszczególne funkcje psychiczne, jak wyobraźnia, spostrzegawczość, uwaga, myślenie, przyczynia się do bogacenia języka dziecka.
Baśń odgrywa również ogromną rolę w kształceniu literackim dziecka. Poprzez baśń poznaje ono bohatera, śledzi pełną napięcia akcję, urzekają go piękne opisy, dzieci kochają baśń i świat, w który go przenosi, bo w tym świecie wszystko jest możliwe. Magiczne słowo czy przedmiot odmienia rzeczywistość, to co było niemożliwe staje się możliwe. Spełniają się sny i marzenia o szczęściu, potędze czy bogactwie. W baśni wszystko przebiega zgodnie z wolą dziecka. Zwykle zło jest ukarane, a dobro wynagrodzone. Negatywni bohaterowie są nieżyczliwi, a nawet okrutni, samolubni lub zwyczajnie niegrzeczni. Zwycięża bohater, którego dziecko obdarza sympatią. Baśń kończy się dobrze, bo sprawiedliwość zwycięża. Morał, który zawiera każda baśń i opowieść jest dla dziecka zazwyczaj jasny.
Baśń spełnia też rolę terapeutyczną. Dziecko, które źle się czuje w grupie rówieśników jest samotne, niezaradne, łatwiej poradzi sobie ze swoimi problemami poznając np. losy brzydkiego kaczątka przemienionego w pięknego łabędzia. Z właściwą dla tej baśni prostotą przedstawia ona jeden z ważniejszych problemów molarnych i filozoficznych – odnoszenie się do drugiego człowieka, o dobór wartości w ocenie innych, o tolerancje w stosunku do istot różniących się od nas (brzydkich, ułomnych, nieśmiałych, nieprzystosowanych). Los brzydkiego kaczątka wśród wrogich mu zwierząt budzi dziecięce współczucie, a jego przeobrażenie w pięknego ptaka wywołuje zachwyt.
Dzieci bardzo różnie reagują na czytaną baśń. Nigdy nie należy czytać i opowiadać bajki, której się dziecko boi. Po przeczytaniu zachęcamy dziecko do rozmowy o jej treści, opowiedzenie usłyszanej historii, wymyślenie dalszej części czy rysowanie własnej ilustracji do baśni.
Patrząc na dzieci zasłuchane w opowiadaną baśń stwierdzamy, że uczą się skupienia, radosnego obcowania ze światem fikcji. Staje się ona czymś więcej niż rozrywką, jest wstępem do literatury. Pozwólmy więc dziecku rozkoszować się baśnią póki tego chce. Pozwólmy mu spokojnie z niej wyrosnąć. W odpowiednim czasie bez przymusu porzuci świat baśnie i sięgnie po książkę o tematyce zgodnej z jego zainteresowaniami.



Literatura:
1. E. Biberstajn „Znaczenie baśni w życiu człowieka”
2. A. Chojnicka „Wpływ baśni na rozwój moralny dziecka”
3. H. Skrobiszewska „Książki naszych dzieci”